PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Burada ileri sürülen mantık, nükleer silahların yayılmasını önlemeandlaşmasma karşı olan devletler tarafından ısrarla vurgulanmıştır. Yayılmanındurdurulması, ancak andlaşmanm genel olarak kabulü ve onaylanmasıile mümkündür. Ancak "andlaşma", beş nükleer devletin bu silahlarasahip olma hakkını onaylamakta ve diğer bütün ülkeler için uluslararasıAtom enerjisi ajansı'nın kontrol yetkisini getirmektedir. İtalyandiplomatları gerçek bir Avrupa birliğinin, İngiltere ve Fransa'ya nükleerdevlet olma hakkı tanınırken, İtalya ve Almanya'nın bu olanaktan yoksunbırakılmaları durumunda mümkün olamayacağını iddia etmişlerdir. Prestijgücün önemli bir unsurudur. Eğer devletlerin egemenlik hakları, gelecektekinükleer yayılmayı önlemek için bugünden kısıtlanırsa, siyasalgücün dağılımı da daha bugünden etkilenecektir.Yayılma konusunda birkısım düşünürler çok-kutuplu, bir kısım düşünürlerde iki-kutuplu bir yaklaşımı tercih etmişlerdir (Young, 1969).ABD ve SSCB, bir iddiaya göre, iki-kutuplu bir yayılmanın yasaklanmasıyaklaşımı içindedirler. Aslında 1967-68 yıllarında hazırlanan nükleer silahlarınyayılmasının önlenmesi anlaşması böyle ikili bir çabanın sonundaortaya çıkmıştır. Bu anlaşmaya karşı çıkan devletlerin yandaşı olduklarıgörüş, barışa doğru ilerlemenin ancak dünya devletleri arsında dahabüyük eşitlik sağlanırsa mümkün olabileceği görüşüdür. Bu düşünceancak bir ölçüde doğrudur. Üzerinde fazla ısrar edilirse, mücerret çözümlemelerinelle tutulur dış politika sorunlarına uygulanması gibi, sakıncalarıolan bir durum ortaya çıkar. Nükleer silahlara sahip olmayan küçükülkelerin, nükleer yayılmadan yana oldukları doğru değildir. Kanada, İsveçgibi ülkelerin yayılmanın önlenmesi anlaşmasını desteklemelerininnedeni katı ittifak sistemlerini ve iki-kutupluluğu desteklemeleri değildir.Nükleer silahların daha fazla yayılması hem savaşı daha korkunç halegetirecek, hem de savaşın çıkmasını kolaylaştıracaktır. Bu silahlar ideolojiyibir nebze daha az etkili kılmışlarsa da, bunun için ödenen bedelçok yüksek olmuştur. Nükleer silahlar pek etkili bir teknolojik icattır.Bunlar, uluslararası politikayı pek. farklı yönlere yöneltmişlerdir. Bu silahlarendüstriyel gücün basit bir birikimi olarak görülemezler. Aynı zamandayerel istikrarı altüst edebilecek çatışmalara yol açabilecek durumdadırlar.Richard Rosecrance'in (1966) Deutsch ve Singer'in (1964) çok-kutupludüzenlemelerine verdiği cevap, nükleer yayılmanın olduğu ve olmadığıçok-kutuplu sistemler arasında güzel bir ayırım yapmıştır. Rosecrance,nükleer yayılmanın olmadığı çok kutuplu sistemlerde daha fazla savaşçıkabileceğini ancak bu savaşların ufak çaplı savaşlar olacağını öne sürmüştür.Yyılma halinde fevkalade yıkıcı nükleer savaşların çıkma olasılığıartacaktır. Rosecrance orta bir yolu tercih etmiştir. Bu varolan124