PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

lemiştir. Dolayısıyla, yeni tanımın sonuçlarını,, kuramın gözden geçirilmişhalini ele almadan, incelemek yerinde olacaktır. Bu Johan Galtung'unemperyalizmin "Yapısal" kuramını gözden geçirerek yapılabilir. Galtungneokolonyal kuramı mantıki sonucuna kadar götürerek farkında olmadanonun abesliğini gözler önüne seriyor. Galtung'un görüşüne göre, emperyalizm,bir yandan daha ahenkli zengin ülkeler ile öte yandan daha azahenkli fakir ülkeler arasındaki bir ilişkidir. O emperyalizmi yapısal birşey haline getiriyor, fakat kendisinin yapısal kuramına kısmen indirgemeyolu ile ulaşılmış. Uluslararası yapının tanımlanmasında kendisi, ulusalbir özellik olan ulusal ahenk ile, uluslararası yapısal bir özellik olan imkânlarındağılımını birleştirmiş. Bunların birincisi, eğer kendisine yapısalbir öğe denilebilirse, ulusal yapının bir öğesidir. Galtung, uluslararasıyapıya ulusal bir özelliği dahil ettiği için kendisinin yaklaşımı indirgeyicioluyor. Yapı, eğer davranışı şartlandıran ve işlevlerin yerine getirilişinietkileyen bir kavram olarak görülürse, yararlıdır. 24 Bununla beraber, uluslararasıyapıyı kısmen ulusal özelliklere göre tanımlamakla, bu özellikleraçıklanmak istenen sonuçlarla eşanlamlılık kazanır. Galtung yapıyı buşekilde tanımladığı için davranış ve işlev ortadan kalkıyor ve bir ülkeyeyaptığı faaliyetler bir kenara bırakılarak sadece özelliklerinden ötürü emperyalistdenebiliyor. Davranışın gözlenmesi, onun olaylara bağlantısı vediğer seçeneklerin netice olarak çıkabilmesi sorunu, bütün bu karmaşıkve zor sorular bir kenara itilebilir. Böylece, Galtung Japonya'nın güneydoğu Asya'daki rolü hakkında "Ekonomik emperyalizm olduğu şüphesizancak, politik, askeri, iletişimsel, kültürel hükmetme yok" diyebiliyor. Eııkâmil hali ile emperyalizm hiç askeri güç, doğrudan güç veya şiddetebaşvurma tehdidi kullanmaz (19971, ss. 82-84, 101).Emperyalist güç çözülür faaliyetler yerine, kolayca görülebilir birduruma geliyor : ahenkli zengin ülkeler ile ahenksiz fakir ülkeler arasındakiyaşam şartlarında artan fark. Galtung'un kuram diye sunulan yorumusadece gittikçe artan farkın nedeni olarak, fakirin zengin tarafındansömürülmesini veriyor. "Dikey etkileşme dünyadaki eşitsizliğin anakaynağıdır" diye iddia ediyor (1971, s. 89). Bunun neden böyle olduğuaçıklanmıyor. Sadece çeşitli şekillerde tekrarlanıp duruyor. Uluslararasıticaretteki benzersizlikler malları imal edenlerle sadece tabiatın meyvalarınıtoplayanlar arasındaki durum farkı, değişik ülkelerin ihraç mallarınıngeçirdikleri değişik süreçler. Bunların hepsi güya ileri ülkelerizenginleştiren ve geri ülkeleri fakirleştiren karşılıklı ilişkiyi düzenleyenfaktörlerdir.Zenginlerin hangi şartlar altında, fakirleri daha da fakirleştirerekkendilerini zenginleştirdiklerini göstermek, zaman içinde ülkeler arasındaithalat ve ihracatın kompozisyonunu, ticaretin şartlarında meydana ge-31