PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Uluslararası ilişkiler alanında kuram yaşıyor mu yoksa can mı çekişiyor?Bu alanı bilen hemen herkes ikinci görüşe inanma eğilimindedir.Bu, siyasetin bir bilim değil bir sanat olduğuna ve dolayısıyla siyasal olgularıanlamak için kuramsal izahlardan çok tarihe dayanan bir bilgiyeihtiyaç olduğuna inanan geleneksel yaklaşım yandaşlarınca böyle kabuledilmektedir. Daha bilimsel yaklaşımdan yana olan araştırmacılar da, dahaiyi kuramların kurulabileceğine inandıkları fakat bunun henüz yapılmadığınıdüşündüklerinden, aynı görüşü benimsiyorlar.Ben, ikinci gurubun gelecek hakkındaki iyimserliğini ve herkesin şimdikidurum hakkındaki karamsarlığını paylaşmaktayım. Kuramın zavallıhali bu yazıyı hazırlamayı cesaret kırıcı iş haline getirdi. Nerede bulunduğumuzuanlatmanın bizi daha ileriye götüreceğine inandığım için bugirişimde bulundum.Bu amaca yönelik olarak, daima kesin tanımlama standartlarını uygulamayave betimleyici ve çözümleyici çalışmaların bazen iyi yapılsalarbile, gevşek bir kullanımla, "Kuram" diye adlandırılacağını düşünmedim.Benim sorum daima, "bu çalışma iyi bir çalışma mıdır?" değil, "iyi birkuram mıdır?" şeklinde olmuştur.Uluslararası politika çalışmalarının ümit kırıcı yönlerinden birisi, sonyıllarda yapılan geniş çalışmaların "izah edebilme" yeteneğinin çok sınırlıolmasıdır. Hiçbirşey biriktirilemiyor, hatta eleştiriler bile. Bunun yerineaynı çeşit yüzeysel eleştiriler tekrar tekrar yapılıyor ve aynı cins yanlışlaryineleniyor. Zaten varolan genel değerlendirmelere bir yenisini katmaktansadeğişik yaklaşımların örneğini oluşturan birkaç kuram üzerindedurmayı tercih ettim. 1Kuramların bir dökümünü yapmak, değerlendirme bilimsel olduğu taktirde,bizi yeni kuramların yaratılmasına götürebilir. Bu nedenle, çalışmanınbirinci bölümü, eğer bir ifadeler gurubuna kuram denecek ise hangişartların aranacağını açıklamakta ve kuramların nasıl deneneceğini göstermektedir.Emperyalizmin ekonomik ve toplumsal açıklamalarını yapanikinci bölüm, Uluslararası politikanın indirgeyici (reductionist) kuramlarınauzunca bir örnek oluşturmaktadır. Üçüncü bölüm ilk olarak Machiavelliüzerinde durmaktadır. Çünkü kendisi, bir kuram ortaya koymamaklabirlikte, uluslararası politika üzerinde politik bir kuram yaratıla-3