PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

an, "itme" ilkesinin işlediği artık söylenemez. Bazı neokoloniyalistler şimdi,fonların net akımının Amerika Birleşik Devletlerine doğru olduğunuve dışarda çalışan şirketlerin yeni yatırımlarının çoğunun yerel ödünçalmalar sonucunda oluştuğunu söylüyorlar. 28O halde kapitalist ülkeler iktisadi durgunluğu nasıl önlüyorlar? Sıksık şöyle bir basit cevap veriliyor: Savunmaya çok para harcayarak. Savunmaharcamaları kısır olduğu için, savunma bütçeleri artık sermayeninideal emicileridir. Oysa, dünyada ikinci ve üçüncü sırada yer alan BatıAlmanya ve Japonya'ya bu izah uygulanamaz. Hatta Amerika'ya uygulandığızaman bile, Baran ve Sweezy'nin de söyledikleri gibi (1966, s. 146-53,223) açıklamanın kendisi de herhangi bir büyük kamu veya özel teşebbüsyatırımının aynı amaca hizmet edebileceğini itiraf etmektedir. Bizimamaçlarımız için, dış yatırım, içerdeki yetersiz tüketimin bir çaresi olarakgörülmediği zaman, devletlerin dış yatırımının, kapitalist ekonomilerinmarksist çözümlemesinin dışına çıktığının bilinmesi yeterlidir.Böylece diyalektik gelişmenin iki ana unsurundan biri elenmiş oluyor.İkinci unsur da artık işlememektedir. Zira, yukarıda açıklandığı üzere, azgelişmiş ülkelerin ekonomik bakımdan, onlara yabancı kapital akımı sağlanarak,kalkındırıldıklarma artık inanılmamaktdır. Bundan dolayı onlar,gelecekte kapitalist ülkelerin karışmalarına karşı koyacak gücü kazanamamaktadırlar.Kapitalizm dışarıda kendini, emperyalist politikaları ileyeniden üretememekte ve böylece, klasik olarak sosyalizmin doğacağı şartlarıhazırlayamamaktadır.Nihi ekonomik açıklama olarak, neokolonyalizm, emperyalizmi devletpolitikasından ayrı tutmaktadır. Eski günlerde emperyalist politikalar faaliyetgösterirken görülebilir ve onlardan kurtulma yolları düşünülebilirdi.Hükümet politikası sayesinde (Hobson) veya devrim yolu ile (Lenin) emperyalizmindayandığı şartlar değiştirilerek bir ülke emperyalist olmaktançıkarılabilirdi. Emperyalizm şimdi kapitalist ülkeler yararına olan birdenge bozukluğuna dayanan bir haldir ve bu dengesizlik sürdüğü sürecedevam eder. Dış ülkelerde işletmelerin yayılması esas itibariyle özel birşeydir. Eğer devletlerin emperyalist faaliyetin devamı için pek az bir şevyapması gerekiyorsa, o halde onlardan yapmalarını durdurmalarını isteyebileceğimizpek az şey vardır. Bunu bu şekilde koymak, Britanya'nın 19.yüzyılın ortalarındaki "serbest ticaret emperyalizmi" ile Amerika'nın sonzamanlardaki "dışarıya şirketlerin genişlemesi emperyalizmi" arasındakiönemli bir ortak özelliği açığa çıkarmaktadır. Her iki durum da birer "büyükdevlet emperyalizmi" örneğidir. Bir ülke dünyadaki malların 1/3 ünüveya 1/4 ünü ürettiği zaman onun başkalarını, başkalarının onu etkileyebildiğindendaha fazla etkilemesi doğaldır. Bu etkinin aracı mal ticareti34