PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

iyi fırsatlar için dış ülkelere bakmak zorundadırlar. Bu fırsatlar, onlarınen az kullanıldığı yerlerde yani iktisaden geri kalmış ülkelerde bulunmaktadır.Başka bir deyişle, bir ülke iktisaden az gelişmiştir demek, oradakapital noksanı var demektir. Sermayenin, kıt olduğu yerde, ona azamiprim verilir. Aynı güdü ile hareket eden. değişik kapitalist ülkelerinvatandaşlarının hükümetleri onların adil muamele veya özel ayrıcalıklaristekleri konusunda faaliyet gösterdikleri ülkelerin yöneticileri üzerindebaskı yaparlar. Eğer bir devlet dış ülkelerdeki iş adamlarını destekliyorsa,başka devletler de aynı şeyi yapmazlar mı? Eğer bir tek devlet kolonilerininetrafına gümrük duvarları çekerse, başka devletler kendi vatandaşlarınıngittikçe artan bir ayrım ile karşılaşması karşısında seyircikalabilir mi? Kapitalist devletlerin hükümetleri bu sorularla anlaşılmakistenenin gücünü gördüler. Böylece, dışarda yatırım yapma arzusu ve buarzuya uyssn değişik ülke vatandaşları arasındaki rekabet, tabii olarak,emperyalist faaliyet dalgalarına yol açtı diye düşünüldü. Böylece, Hobsonşu sonuca vardı: "Emperyalizm devlet mekanizmasının, başlıcası sermayedarlarolan özel çıkarlar çevrelerince, ülke dışında kendilerine ekonomikkazanç sağlamada kullanılmasıdır." Bunda vatanseverlik, misyonerlikaşkı, macera ruhu gibi başka güçler de etkili olmaktadır. Fakat ekonomikfaktör "ana kaynaktır" o olmazsa emperyalist girişimler kurumayamahkumdur ve ekonomik güçler "politikanın yorumlanmasında ana belirleyicidir."Ayrıca, doğrudan veya dolaylı olarak, modern savaşların tümününolmasa bile çoğunluğunun ana sebebinin emperyalizm olduğu düşünülmüştü(Hobson, 1902; 1938 ed. ss. 94, 96, 126 ve cf. ss. 106, 356 vd.). HaroldJ. Laski'nin daha sonra dediği gibi: Savaşın "ana amacı kendi vasıtalarıile elde edilebilecek zenginlikleri aramaktır ki buna inananlarleti barışı aramaktansa savaş yapmaya iterler" (1933, s. 501).Dikkat edilmelidir ki, emperyalizm onu destekleyen kapitalist devletebir yarar sağlamaz. Küçük bir azınlık olan iş adamları ve yatırımcılaremperyalizmin kârını toplarlar ve bir bütün olarak millet ise onun küçükmasraflarını üstlenir. Hobson'un James Mill'den ödünç aldığı sözcüklerleemperyalizm "üst sınıflar için büyük bir dış tatmin sistemidir." Üstelikeğer emperyalizm sadece doğrudan emperyalist savaşları değil, bütünsavaşları doğuruyorsa, o vakit, bütün "savaş olayının" yani savaşın vesavaşa hazırlığın maliyeti emperyalist girişime yüklenmelidir. Bu mantıkla,maliyetler kazançlardan çok daha fazla olmalıdır. 15 Emperyalist politikalarınizlenmesi, parasal maliyetinin yanı sıra yurt içinde talihsizsosyal ve siyasal etkiler yapmaktadır. Emperyalizm ya İngiltere'de militarizmingelişmesine ya da yerli askerlere bağımlı olmaya yol açmaktadır.Sosyal ve ekonomik reforma karşı güçleri harekete geçirmekte, temsilîhükümet şeklini zayıflatmaktadır. Asya ve Afrika'dan gelecek gelirlere22