PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

slndan değişik roller oynarlar. Japonya gibi bir devletin Malezya'dan dahaönemli bir aktör olduğuna kuşku yoktur. Dolayısıyla devletleri eskidenolduğu gibi büyük devletler ve küçük devletler diye ikiye ayırmakanlamsızlaşmıştır. Japonya ile Malezya arasındaki fark, nükleer bir güçolmayan Japonya ile H?bombası imalâtçısı SSCB arasındaki farktan dahaazdır, ancak bu olgu bile artık su götürür hale gelmiştir.Bazı devletlerin, diğerlerine göre istediklerini daha fazla yaptırıpyaptırmadıklarına gelince daha değişik sorunlarla karşı karşıya kalıyoruz.Acaba zayıflık bir güç unsuru ve güçlülük yalnızca bir yük müdür?Devletlerin dış politika sürecinde görevli "başarı"larını karşılaştırmayaçalışmak zor bir iş olabilir. Duyusal olarak, D devletinin B devletine göreistediklerini daha çok yaptırdığı sonucuna varabiliriz, ancak bunun hangibaşlangıç noktasına göre yapıldığını kestirmek zordur. Ekonomik durumdadaha nesnel olarak ölçmek mümkündür. Batı Almanya tabii ki,Hindistan'a göre çok daha zengindir. Yalnız, bunun ne kadarı uluslararasısistemdeki siyasal olaylara ve ne kadarı iç ekonomik başarıya bağlıdır.Birleşmiş Milletler gibi uluslararası "parlamento"lardaki oylama sonuçlarınıölçebiliriz (Alker ve Russett, 1965) ve kimlerin daha kazançlı olduklarınısaptayabiliriz. Fakat böyle oylamalar dikkatle değerlendirilmelidir.Bazı büyük devletlerin hoşnut etmek arzusunda oldukları küçükdevletler uğruna "kazanan tarafta" oy kullandıkları hatırdan çıkarılmamalıdır.Bir ittifakın lideri olmak bir avantaj mıdır? Yoksa ağır bir yüküolan bir sorumluluk mudur? Dış politikanın yürütülmesinde genel olarakbüyük devlet mi olmak daha iyidir, küçük devlet mi? Yapılan biraraştırmaya göre (Olsen ve Zeckhauser, 1966) ekonomik açıdan, herhangibir askeri ittifakın liderin birey başına düşen harcamaları yönünden,objektif olarak kendisine isabet edenden çok daha fazlasını yapmaktadır.Belki de Doğu Almanya'nın ve Çekoslovakya'nın Rusya'ya nazaranekonomik açıdan daha iyi durumda olmalarının ve Japonya ve BatıAlmanya'nın savunmaya az para ve işgücü harcıyabilmelerinin sırrıbudur. Bunun yanı sıra ABD ve SSCB gibi ittifak liderlerinin yaptıklarıharcamalara karşı elde ettikleri kazançların çok önemli olduğunu ilerisürenler de vardır. Bu kazançlar yalnızca psikolojik kazançlar mı? Yoksabu kazançlar çok daha gerçek, Washington'un ve Moskova'nın ekonomikve siyasal olguları haksız yere kendi leyhlerine değiştirmelerini sağlayancinsten kazançlar mı?Bu söylenenler, 1960'larda ortaya çıkan çok daha değişik bir çözümlemebiçimini gerektiren sorunların bir örneğidir. (Mueller, 1969). Eğer"kim kazanıyor" cinsinden basit sorulara nasıl cevap alınacağı hususundakiiçgüdüsel duygularımıza güvenmemeye başlarsak, o vakit genel sorularhakkındaki duygularımıza da güvenmemeliyiz. Bilgisayarların geniş122