Poradnictwo medyczne i świadczenie usług.

1 Wprowadzenie
Celem programów z zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego jest podnoszenia jakości życia kobiet, mężczyzn
i młodzieży. Aby osiągnąć ten cel, wszystkie usługi, z których korzysta klient powinny być świadczone ze stałą
wysoką jakością oraz odzwierciedlać powyższą ideę.
Od późnych lat osiemdziesiątych zaczęto zwracać uwagę na jakość usług oraz jej znaczenie dla satysfakcji klientów
oraz zwiększenia ich potrzeb i akceptacji w stosunku do usług w zakresie zdrowia seksualnego i planowania rodziny.
Wysoka jakość usług zapewnia klientom warunki do dokonywania świadomych indywidualnych i planowych decyzji
w zakresie ich zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego.
Od kiedy dostęp do usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz planowania rodziny został uznany
za prawo każdej osoby i pary, jakość usług może być rozumiana jako prawo klienta. Rozszerza to znacznie terminu
klient z osoby pragnącej skorzystać z danych usług na każdego członka społeczności, który potrzebuje danych
usług.
Klient powinien być w centrum działań w zakresie zdrowia seksualnego i planowania rodziny. Takie podejście oznacza,
że usługodawca powinien być świadomy potrzeb klienta i powinien umieć je zaspokoić i uszanować. Kierownicy
i superwizorzy powinni być również świadomi, że jeśli zabezpiecza się prawa pacjenta, należy również zadbać o potrzeby
usługodawców. Zebranie ich — zarówno praw klienta jak i potrzeb usługodawcy tworzy fundament jakości
usług w tym zakresie.
2 Prawa klienta
Prawo jednostek i par do wolnej decyzji o liczbie lub nieposiadaniu dzieci zostało ustanowione przez społeczność
międzynarodową wiele lat temu. Deklaracji Praw Człowieka uchwalona w Teheranie w roku 1968 stanowi, że „Rodzice
mają podstawowe prawo do wolnego określenia i odpowiedzialności w zakresie liczby lub nieposiadania dzieci”.
W roku 1994, podczas Międzynarodowej Konferencji na rzecz Populacji i Rozwoju (ICPD) wzmocniono wyraz tego
prawa nadając mu brzmienie „Prawo kobiet i mężczyzn do informacji, dostępu i wyboru bezpiecznych, skutecznych
dostępnych i akceptowalnych usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego”.
W świetle tych dokumentów, prawa klienta mogą być określone jako:
2.1 Prawo do informacji
Wszyscy członkowie społeczeństwa mają prawo do wiedzy o dostępności usług w zakresie zdrowia
seksualnego i reprodukcyjnego oraz korzyści z nich wynikających dla nich samych jak również
ich rodzin. Mają oni również prawo do wiedzy gdzie i jak uzyskać informacje i usługi w zakresie
planowania ich rodzin oraz zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego. Wszystkie programy w obszarze
zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego powinny aktywnie rozpowszechniać informacje o zdrowiu seksualnych
i reprodukcyjnym oraz o planowaniu rodziny nie tylko w miejscu swojej działalności, ale wśród całej społeczności lokalnej.
2.2 Prawo do dostępu
Wszyscy członkowie społeczeństwa mają prawo do otrzymywania usług w zakresie zdrowia
seksualnego i reprodukcyjnego, bez względu na rasę, płeć, orientację seksualną, stan cywilny,
wiek, wyznanie, poglądy polityczne, pochodzenie etniczne, niepełnosprawność lub inną cechę,
która może być powodem dyskryminacji. Spełnienie tego prawa wymaga zapewnienia dostępu do różnych
specjalistów oraz form świadczenia usług.
Programy w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego powinny również podejmować niezbędne kroki w celu
zapewnienia dostępu do usług wszystkim, którzy ich potrzebują, a w szczególności tym, którzy nie mają do nich łatwego
dostępu.
18