b e ş i n c i k i t a b

"İNTERNEŞNL HERALD TRİBYUN"QƏZETİNİN MÜXBİRİNƏ MÜSAHİBƏParis4 dekabr 1995-ci ilSual: Səfərinizdən məqsəd nədir?Cavab: Mənim səfərimdən məqsəd sırf iqtisadi problemlərdir. Mən Adam Smit İnstitutunun dəvəti iləLondonda oldum. Bu institut "Azərbaycanın sərmayə imkanları" mövzusunda Azərbaycana həsr olunmuşbeynəlxalq konfrans təşkil etmişdi. İnstitut oraya dünyanın bir çox ölkələrindən işgüzar dairələrin, maliyyəmərkəzlərinin, müxtəlif şirkətlərinin, bank strukturlarının nümayəndələrini dəvət etmişdi. Bu konfransdanbaşlıca məqsəd Azərbaycanı təqdim etmək, sərmayələr üçün onun bugünkü imkanları barədə məlumat verməkvə təbii olaraq, ölkəmizin böyük potensial imkanlarını nəzərə alaraq Azərbaycana sərmayə qoyulmasınıstimullaşdırmaq idi. Məqsəd, şübhəsiz, həm də budur ki, Azərbaycan həyatın bütün sahələrinidemokratikləşdirmək yolu ilə gedir, iqtisadiyyat sahəsində strateji xəttə malikdir, bazar islahatları aparır, dövlətmülkiyyətini özəlləşdirir və Azərbaycan iqtisadiyyatını dünya iqtisadiyyatı ilə birləşdirmək üçün müxtəliftədbirlər görür. Mən buna çox böyük əhəmiyyət verərək, Londona məhz bu məqsədlə getmişdim. Burada,Parisdə isə Ümumdünya Bankı Azərbaycanla əməkdaşlıq problemlərinə dair işgüzar dairələrin, maliyyəmərkəzlərinin təxminən bu cür görüşünü keçirir, lakin burada diqqət ən çox özəl sektorun inkişafına yönəldilir.Görüşdə işgüzar dairələrin olduqca çox nümayəndələri iştirak edir, Azərbaycandan geniş tərkibli böyüknümayəndə heyəti gəlib. Mən buraya məhz ona görə gəlmişəm ki, bu görüşdə şəxsən iştirak edim və toplaşanlarqarşısında çıxış edim. Bu, səfərimdən əsas məqsəddir. Bundan əlavə, hökumət nümayəndələri və rəsmi şəxslərilə görüşmək imkanı yaranır. Bu gün mən baş nazir cənab Alen Jüppe ilə görüşəcəyəm.Sual: Siz Londonda Adam Smit İnstitutundan hər hansı xüsusi vədlər aldınızmı? [104-105]Cavab: Bildiyiniz kimi, Adam Smit İnstitutunun özü heç nə vəd etmir. Şübhə yoxdur ki, Azərbaycan çoxböyük maraq doğurmuşdur. Bu konfransın iştirakçıları dedilər ki, onlar çox belə konfranslar keçiriblər, ammabu məclisə həddindən çox adam gəlmişdir. Bu, indi Azərbaycanın necə bir ölkə olduğunu, bizdə sərmayələrüçün, səmərəli əməkdaşlıq Üçün nə kimi imkanlar olduğunu göstərmək baxımından kifayət qədər yaxşı fürsətidi. Lakin eyni zamanda bunu da nümayiş etdirmək üçün yaxşı imkan idi ki, Azərbaycan demokratikləşdirməyolu ilə gedir, Azərbaycanda xarici sərmayələr üçün əlverişli şərait yaradılmışdır, sərmayədarlar üçün kifayətqədər yaxşı qanunvericilik bazası mövcuddur, yeni qanunlar qəbul olunmuşdur. Bu qanunlar istər xaricisərmayələr üçün, istərsə də Azərbaycanın və xarici şirkətlərin birgə fəaliyyəti üçün əlverişli şəraiti təminedəcəkdir. Noyabrın 12-də biz Azərbaycanın yeni konstitusiyasını, yəni müstəqil Azərbaycan Respublikasınınilk konstitusiyasını qəbul etdik. Konstitusiyada məhz iqtisadi əməkdaşlıq üçün və lazım olan çox mühümmüddəalar var. Bütün bunlar kifayət qədər ətraflı məlumat verməyə imkan yaratdı.Sual: Hazırda qonşularınız Rusiya və Ermənistan ilə münasibətləriniz necədir?Cavab: Demək olar ki, Rusiya ilə münasibətlərimiz normal mehriban qonşuluq və dostluq münasibətləridir.Biz Ermənistan ilə yeddi ildən çoxdur hərbi münaqişə şəraitindəyik. O, Azərbaycana təcavüz etmişdir. Butəcavüz, bu müharibə nəticəsində Azərbaycan ərazisinin 20 faizindən çoxu işğal olunmuş, işğal edilmiştorpaqların bir milyon nəfərdən çox sakini öz yaşayış yerlərindən zorakılıqla qovulub didərgin salınmışdır. İndionlar Azərbaycanın başqa bölgələrində, çox ağır şəraitdə, əksəriyyəti də çadır şəhərciklərində yaşayırlar. Butəcavüz Azərbaycan Respublikasına olduqca böyük maddi və mənəvi ziyan vurmuşdur. Hərbi əməliyyatlarzamanı 30 mindən çox azərbaycanlı həlak olmuşdur, respublikamızın minlərlə sakini tutulub Ermənistanda əsirsaxlanılır.Doğrudur, indi il yarımdan çoxdur biz barışıq şəraitindəyik.yarım bundan əvvəl biz Ermənistan ilə Azərbaycan arasında atəşkəs haqqında saziş əldə etdik və bu rejimiyerinə yetiririk. Lakin bu, olsa-olsa fasilədir və Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi məsələsini sülh yolu ilə həlletmək üçün əsas etibarilə vasitə, imkandır. Məsələnin sülh yolu ilə həlli isə yalnız [105-106] bir şərtlə –Ermənistanın işğalçı qüvvələrinin Azərbaycan ərazisindən tamamilə çıxarılması, Azərbaycan vətəndaşlarının özyaşayış yerlərinə qaytarılması, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün, Azərbaycan Respublikasının dövlətsərhədlərinin toxunulmazlığının təmin edilməsi şərti ilə mümkündür. Biz hesab edirik ki, bu münaqişəninaradan qaldırılmasına məhz bu şərtlərlə, sülh yolu ilə nail olmaq mümkündür. Ermənistan ilə Azərbaycanarasında münasibətlər bax bu cürdür.Sual: Siz neft kəməri məsələsinin həllini ideal, yoxsa güzəştli qərar sayırsınız?Cavab: Bu, normal qərardır.Sual: Cənab prezident Klinton şəxsən sizdən xahiş etdimi ki, məhz bu cür qərar qəbul olunsun?Cavab: Bəli, belə bir xahiş olub.55