b e ş i n c i k i t a b

demokratiya deyilmi? Demokratiyadır. Majoritar prinsip üzrə qalan 20 dairədə təkrar səsvermə oldu. Orada birdairədə 5-6-7-8, yaxud 10-12 namizəd var idi. Onların hərəsindən 2 namizəd daha çox səs topladı. Onlar təkrarsəsverməyə getdilər. Noyabrın 26-da 20 dairədə təkrar səsvermə keçirildi. Bu, məgər demokratiya deyilmi?Noyabrın 26-da 20 dairədən 13-də deputatlar seçildi. 7 dairədə isə seçkilər yenə də baş tutmadı. Ya yetərsayolmadı, ya da müəyyən pozuntulara yol verildi. Mərkəzi seçki komissiyası həmin dairələrdə seçkiləri baştutmamış hesab etdi. Deməli, bu da demokratiyadır. Beləliklə, 15 dairədə seçkilər fevralın 4-nə keçirildi. Nəvaxt Azərbaycanda belə şey olub? Heç vaxt. Haradasa kimsə nədənsə şikayətlənir. Bu, təbiidir. Bunsuz olmur.Fransada da hər şey ideal deyildir. Burada tətil edirlər. Siz üç gündür, hətta üç gündən artıqdır ki, metrodanistifadə edə bilmirsiniz. Halbuki ölkə zəngin ənənələrə, demokratiyaya, yüksək səviyyədə inkişaf etmişiqtisadiyyata malikdir. Bəs bizdə necə? Biz müstəqilliyimizi cəmi dörd il bundan əvvəl əldə etmişik. Yeddi ildirmüharibə gedir. Ərazimizin 20 faizi işğal olunub. İşğal edilmiş torpaqlardan bir milyon nəfərdən çox sakindidərgin salınıb və onlar çadırlarda yaşayırlar. Yəqin ki, siz bunları bilirsiniz? Çox mürəkkəb bir şəraitdəseçkilər keçirilməsi və konstitusiya qəbul edilməsi faktının özü artıq böyük bir nailiyyətdir. Buna görə dəinamla deyirəm və yəqin siz də mənim səmimiliyimə şübhə etməzsiniz ki, bu, bizim tərəfimizdən göstərilmişhünərdir. Biz bu işə girişdik. Gərək bütün bu şəraiti, bütün bu vəziyyəti nəzərə alasan. Hər hansı bir təsadüfihalı, faktı çıxarıb ortaya atmaq, şişirtmək və sonra da "Mond" qəzetində belə yazmaq olmaz ki, Azərbaycandahər şey pis idi. [110-111]M. Jeqo: Mən artıq ətraflı izah etdim ki, siz nə kimi imkanlara maliksiniz.H. Əliyev: Bilmirəm. Buna görə də sizə əlavə izahat verirəm ki, siz gələn dəfə daha obyektiv yazasınız.Sizinlə də məhz buna görə görüşürəm.M. Jeqo: Çox sağ olun. Fransaya səfərinizdən məqsəd nədir?H. Əliyev: Mənim bu səfərim, xaricə səfərim ancaq iqtisadi məsələlərlə bağlıdır. Həm də bu, dövlətlər,rəhbərlər tərəfindən heç də hər hansı bir dəvətlə bağlı deyildir. Bu, beynəlxalq iqtisadi təsisatlarla, maliyyəmərkəzləri və bank strukturları ilə bağlıdır. Məsələn, Londonda məşhur Adam Smit İnstitutu Azərbaycana həsredilmiş xüsusi konfransın hazırlanması ilə yarım ildən çox məşğul olmuşdur. Bu konfransdan məqsədsərmayələr qoyulması üçün Azərbaycanın potensial imkanlarını göstərməkdir. Eyni zamanda bunu göstərməkdirki, Azərbaycan iqtisadiyyatı hansı yolla gedir: bazar iqtisadiyyatı, bazar islahatları aparılması, özəlləşdirməkeçirilməsi, əcnəbi sərmayədarlar üçün maksimum əlverişli şərait yaradılması. Bütün bu məsələlər iki günərzində konfransda ətraflı işıqlandırıldı.Konfransa dünyanın bir çox ölkələrindən işgüzar dairələrin, maliyyə mərkəzlərinin, bank strukturlarının üçyüzdən çox nümayəndəsi gəlmişdi. Sizə demək istəyirəm ki, mən bu səfərdən son dərəcə razıyam. Hər hansı birölkəyə səfər etdikdə bu ölkənin rəhbərləri ilə, müvafiq iqtisadi strukturlar ilə danışıqlar gedir. Londonda isəbütün dünyanın nümayəndələri toplaşmışdılar. Özü də çox görkəmli xadimlər toplaşmışdılar. Bu konfransçərçivəsində də, ondan kənarda da ən iri banklarda, maliyyə mərkəzlərində, ən iri şirkətlərdə mənim çoxgörüşlərim oldu. Səfərimdən məqsəd də məhz bundan ibarət idi.Bu, Ümumdünya Bankının sabah burada keçirəcəyi tədbirlərə təxminən bərabərdir. Lakin buradaAzərbaycanda xüsusi sahibkarlığın, özəl biznesin inkişaf etdirilməsinə daha çox diqqət yetiriləcəkdir. Bizdən dəişgüzar adamların bir qrupu gəlib, dünyanın müxtəlif ölkələrindən çoxlu biznesmen dəvət edilib. İndi hazırlıqgörülür və sabah orada mənim çıxışım olacaqdır.Səfərimdən əsas məqsəd budur. Burada görüşlərim oldu, yeni görüşlər də keçiriləcəkdir. Mən cənab AlenJüppe ilə də görüşdüm. Bu, qabaqcadan nəzərdə tutulmuş görüş deyildi. [111-112] Prezident Jak Şirak cənablarıburada yoxdur. O, xaricdədir. Mən isə sabah, konfransda çıxış etdikdən sonra Bakıya qayıdıram.M. Jeqo: Fransa Azərbaycanda neft layihələrində çox da fəal iştirak etmir.H. Əliyev: Amerika Birləşmiş Ştatları ilə, Böyük Britaniya ilə müqayisədə – bəli. Amma mən belədüşünürəm ki, Fransa bu işlərdə iştirak edəcəkdir. Mən "Elf akiten"in prezidenti ilə görüşəcəyəm. Yerigəlmişkən, mən onunla əvvəllər də görüşmüşəm. O, Bakıda olub. Mən onunla Parisdə də görüşmüşəm. Belədüşünürəm ki, "Elf akiten" Azərbaycanda çox geniş miqyasda təmsil olunacaqdır.M. Jeqo: Başqa bir sual. Sizin Rusiya ilə münasibətləriniz?H. Əliyev: Yaxşıdır.M. Jeqo: Sizin İranla sərhədlərinizi Rusiyanın qoruyacağı barədə danışıqlar aparılırmı?H. Əliyev: Rusiya artıq Ermənistanda və Gürcüstanda sərhəd qoruyur. Zənnimcə, bu bəsdir. Yoxsa,istəyirsiniz ki, hər yerdə qorusun?M. Jeqo: Sadəcə olaraq soruşuram.H. Əliyev: Ortaya belə məsələlər çıxır. Amma indi bizdə problem yoxdur.M. Jeqo: Necə hesab edirsiniz, tezliklə Rusiyada seçkilər olacaq, bu, Rusiya ilə münasibətlərinizdənəyisə dəyişdirə bilərmi?H. Əliyev: Mən belə düşünürəm ki, dəyişdirə bilməz. Rusiyada seçkilər Rusiyanın daxili işidir. Məncə, bu,Rusiyanın strateji xəttinə, bizim onunla qarşılıqlı münasibətlərimizə təsir göstərməyəcəkdir.M. Jeqo: İndi sizin İranla münasibətləriniz necədir? İran konsorsiuma qəbul edilmədikdən sonra58