Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

kobieta – Julita Wójcik. Wciąż odbywają się wystawy, do których kobietyartystki nie są zapraszane w ogóle.Ciekawie wygląda też sytuacja, jeśli chodzi o nagrody przyznawaneartystkom. Na liście stypendiów rocznych z budżetu MinisterstwaKultury i Dziedzictwa Narodowego (różne dziedziny, w tym animacjai upowszechnianie dóbr kultury) na rok 2009 na 49 laureatów jest tylko12 kobiet (25%). Zdecydowanie lepiej wygląda lista stypendystówMinisterstwa z Funduszu Promocji Twórczości z okresu lipiec 2008– czerwiec 2009. Tutaj na dziewięć osób stypendia otrzymało pięćkobiet. Gorzej jest z nagrodami otrzymywanymi w wyniku nominacji.Jedną z najbardziej prestiżowych nagród są przyznawane corocznieod 1993 roku Paszporty „Polityki”. W dziedzinie plastyka (w 2004roku – sztuki wizualne) na 16 twórców Paszport „Polityki” zdobyłojedynie pięć kobiet (31%): Zofia Kulik, Katarzyna Kozyra, KatarzynaJózefowicz, Monika Sosnowska oraz Joanna Rajkowska. Równieżnagrody przyznawane przez pisma o sztuce rzadziej trafiają do artystek.Poznański magazyn o sztuce „Arteon” przyznaje nagrody od1999 roku. Dopiero w roku 2009 laureatką nagrody została kobieta– Basia Bańda (10%).Z drugiej jednak strony, wydaje się, że sytuacja kobiet artystekzdecydowanie poprawiła się w porównaniu z okresem PRL-u. Takietwórczynie, jak Zofia Kulik, Katarzyna Kozyra, Monika Sosnowskaodnosiły sukcesy w Polsce i za granicą (czego przykładem może byćnagroda dla Katarzyny Kozyry za Łaźnię II na Biennale Weneckimw 1999 roku). Do poprawy sytuacji artystek przyczyniły się przedewszystkim wystawy tzw. sztuki kobiet oraz sztuki feministycznej.Rozkwit kobiecych wystaw nastąpił po 1989 roku, a więc po okresiezmian ustrojowych. Pierwsza ważna ekspozycja to Artystki Polskie(Muzeum Narodowe w Warszawie, grudzień 1991 – marzec1992, kuratorka – Agnieszka Morawińska). Była to pierwsza na grunciepolskim wystawa dokonująca „archeologicznego” pokazu twórczościpolskich artystek, działających od średniowiecza do czasównam współczesnych. Wystawa porównywana była w recenzjach dopierwszej tego typu ekspozycji Women Artists: 1550–1950, zorganizowanejprzez Lindę Nochlin i Ann Sutherland Harris w Los AngelesCounty Museum of Art. Tak samo jak tamta, ekspozycja polska miałazapoczątkować dyskusję w obrębie historii sztuki na temat zmarginalizowanejtwórczości kobiet. Ekspozycji towarzyszyła wystawa TylkoOne w Galerii Rysunku „Kosz” w Warszawie (25 listopada – 15 grudnia1991, kuratorka – Maryla Sitkowska). Zaprezentowano twórczośćdekady lat 80. trzydziestu jeden polskich artystek. W maju 1992 rokuodbyła się wystawa Obecność III, zorganizowana przez poznańskąGalerię ON. Autorką koncepcji była Izabella Gustowska. Przedstawionotutaj trzy powojenne generacje polskich artystek. W 1993 rokuKongres Kobiet Polskich 2009117