Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

Kobiety i gospodarkaSytuacja kobiet wiejskich na rynkupracy i w rolnictwieJanina SawickaOgólne zmiany w rolnictwieNa przestrzeni ostatniego dwudziestolecia na polskiej wsi zaszłyistotne zmiany. Zmieniały się zarówno funkcje wsi, dochody ludnościwiejskiej, struktura gospodarstw rolnych, jak i sytuacja na wiejskimrynku pracy. Zmiany te – wymuszone przede wszystkim przez transformacjęustrojową – w pierwszym okresie przebiegały gwałtowniei wywarły ogromny wpływ na kształtowanie się warunków bytuludności wiejskiej. Na przestrzeni lat 1990–2005 nastąpił drastycznyspadek dochodów ludności wiejskiej, który w dużym stopniu był następstwemspadku zatrudnienia poza rolnictwem, spowodowanymrestrukturyzacją i upadkiem wielu gałęzi przemysłu, a także pogorszeniemsię opłacalności produkcji rolnej.Wprowadzenie nowego systemu ekonomicznego zahamowało odpływsiły roboczej z rolnictwa do innych działów gospodarki. Niejednokrotniepowracali na wieś ci, którzy utracili pracę w mieście.W związku ze zmianami na rynku pracy, dużą skalą bezrobocia, zarównokobiety, jak i mężczyźni oraz osoby młode, pozostawały nautrzymaniu rodziców, powiększając rozmiary tzw. bezrobocia ukrytego.Zatrudnienie w sektorze rolnym spada, zarówno w przypadkukobiet, jak i mężczyzn, co wpisuje się w ogólną tendencję rozwojugospodarek nowoczesnych. O ile w 2005 roku udział kobiet pracującychw rolnictwie wśród ogółu pracujących Polek wynosił 22,5%, tow 2005 roku 16,6%.Wejście Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku spowodowałorewolucyjne zmiany w rolnictwie, będące skutkiem objęcia tegosektora Wspólną Polityką Rolną. Przed akcesją dominującym instrumentemwsparcia rolnictwa były kredyty preferencyjne oraz cenygwarantowane w skupie zbóż, mleka, a także zakupy interwencyjnena głównych rynkach rolnych. Zakres i skuteczność interwencji byłaograniczona brakiem środków finansowych. Wsparcie rolnictwa polskiegoprzed akcesją było niskie nawet na tle innych krajów z EuropyCentralnej i Wschodniej, a tym bardziej w porównaniu z UE-15 (patrztab. 5). Przeciętny wskaźnik PSE dla Polski nie przekraczał 15%, podczasgdy w EU-15 wynosił 35%.24