Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

W ramach zrealizowanego przez SGGW projektu „Analiza i ocenasytuacji kobiet wiejskich na rynku pracy”, współfinansowanego z EuropejskiegoFunduszu Społecznego, w 2006 roku przeprowadzonobadania ankietowe na próbie 1000 wiejskich gospodarstw domowychz terenu 24 powiatów w Polsce dobranych celowo metodą ekspercką33 . Ich wyniki wskazują, że sytuacja kobiet wiejskich na rynkupracy jest wciąż znacznie trudniejsza niż mężczyzn. Problem długotrwałegobezrobocia dotyczy głównie kobiet. Taki stan rzeczy możebyć spowodowany niechęcią pracodawców do zatrudniania kobiet,co wynika głównie z dwóch faktów. Po pierwsze, dla pracodawcyosoba pozostająca bez pracy przez kilka lat jest mniej pożądanymkandydatem do pracy, a więc szanse na znalezienie pracy zdecydowaniemaleją wraz z wydłużaniem się okresu bezrobocia. Po drugie,bezskuteczne poszukiwanie pracy przez kilka lat wyzwala poczucierezygnacji. Są to wystarczające powody i przyczyny większego udziaługrupy kobiet pozostających długo bez pracy. Jest to rodzaj błędnegokoła: im dłużej jest się osobą bezrobotną, tym mniejsze są szansena znalezienie pracy. W takiej sytuacji częściej pozostają kobiety.Z okresem pozostawania bez pracy związane jest posiadanie przezosoby bezrobotne prawa do zasiłku lub jego brak. Kobiety zdecydowaniedłużej niż mężczyźni pozostają bezrobotnymi i – co za tymidzie – częściej bez prawa do zasiłku. Czynnikami, które w znacznejmierze determinują tę sytuację, są opieka nad zależnymi członkamirodziny, ale także mniejsza wiara kobiet w swoje umiejętnościi szanse na rynku pracy. Ponadto poszukują one pracy zdecydowaniebliżej miejsca zamieszkania i mimo że są skłonne do podjęcia pracynawet za niższe wynagrodzenie niż mężczyźni, to pracy nie znajdują.Ankietowane kobiety były bardziej niż mężczyźni gotowe na zmianęzawodu. Znacznie rzadziej deklarowały zaś chęć wyjazdu za granicę –zaledwie 10% badanych bezrobotnych kobiet wobec 23% mężczyzn.Powody rodzinne były bezsprzecznie najważniejszą przyczyną rezygnacjiz poszukiwania pracy przez bezrobotne kobiety. Można wnioskować,że sytuacja taka była spowodowana głównie niedoboremna rynku pracy elastycznych form zatrudnienia i brakiem instytucjisprawujących opiekę nad dziećmi. Aby zachęcić matki do podjęciapracy, należałoby podjąć działania umożliwiające im zatrudnieniew niepełnym wymiarze godzin, a także organizować przedszkolaprzyzakładowe lub ułatwić dostęp do placówek opieki dziennej dladzieci w wieku przedszkolnym nie tylko w miastach, ale również naobszarach wiejskich.Bardziej elastyczne postawy na rynku pracy, takie jak skłonność dozmiany zawodu i przekwalifikowania się, zmiana miejsca zamieszkania,prezentują kobiety z miast. Brak takiego nastawienia w posta-Kongres Kobiet Polskich 200933) Szerokie omówienie wyników patrz: Sytuacja kobiet wiejskich na rynku pracy,tom I-II, red. J. Sawicka, Wyd. Wieś Jutra, Warszawa 2008.29