Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

KOBIETY I PRZEMOCAnalizując przypadki przemocy, w szczególności przemocy seksualnejwobec dziewcząt opisywane przez polską prasę , można dojśćdo wniosku, że niezależnie od toku wydarzeń wina częściej jest przypisywanaosobie poszkodowanej niż sprawcy. Tak przynajmniej widzito opinia publiczna, często szkoła czy też najbliższe otoczenie dzieci.Rzadko zwraca się uwagę na oczywiste sygnały świadczące o tym,że dzieje się coś złego, na przykład obniżenie możliwości szkolnychosoby doświadczającej przemocy, unikanie sytuacji społecznych czyspadek kondycji psychofizycznej. Widać wyraźnie, że polskie szkoły,ośrodki wychowawcze, a także środowiska lokalne nie zdają sobiesprawy, że zachowania, które bywają interpretowane jako „końskiezaloty”, mogą nosić rys przestępstwa lub być nim w istocie. To, coniepokoi szczególnie, to nie tylko nieświadomość skali zjawiska, aletakże brak procedur umożliwiających przeciwdziałanie oraz skutecznereakcje po tym, jak wydarzenia miały miejsce.Mamy tu więc do czynienia z głęboko zakorzenionymi problemamisocjalizacyjnymi: odpowiedzialność za zachowania postrzegane z zewnątrzjako seksualne leży po stronie dziewcząt, które swoimi zachowaniami,nie do końca zresztą skonkretyzowanymi (w przypadkachopisywanych przez prasę osoby opisujące poszczególne zdarzenianie są w stanie nazwać, co się właściwie działo), „prowokują” chłopcówdo stosowania przemocy. Osoby dorosłe, prawnie za młodzieżodpowiedzialne, chętnie godzą się na taką definicję sytuacji. W tymprzypadku mamy z pewnością do czynienia ze zjawiskiem podwójnejstygmatyzacji. Instytucje czy osoby, których obowiązkiem prawnymjest niesienie pomocy, nie są bowiem w stanie jej nieść, a co więcej,nie dają wiary osobie pokrzywdzonej, zmuszając ją do ponownegodoświadczania przemocy.Problemem widocznym w polskich mediach w kontekście przemocywobec dziewcząt (zresztą dotyczy to także dorosłych kobiet)jest fakt, że media stosunkowo rzadko podejmują temat prewencjii zapobiegania nadużyciom w szkołach, częściej zajmując się wydarzeniamiw sposób doraźny. Do chwili, w której molestowanie seksualnenie zostanie ujawnione (co dzieje się często bardzo późno),problem ten wydaje się być ciągle traktowany jako sprawa prywatnai ulokowana niejako „wewnątrz” układu społecznego. Tymczasemodpowiedzialność za molestowanie seksualne, a zwłaszcza za powtarzalnośćtego zjawiska, nie powinna być spychana wyłącznie naszkoły czy mniej lub bardziej niewydolne wychowawczo domy. Stosunkoworzadko mówi się o odpowiedzialności służb (policja, służbazdrowia), w szczególności takiej, która nie byłaby wyłącznie reak-) Por. Ślepa na płeć: edukacja równościowa po polsku, Fundacja Feminoteka, Warszawa2008 oraz Przeciwdziałanie przemocy seksualnej wobec dziewcząt. Poradnikdla nauczycielek i nauczycieli, Fundacja Feminoteka, Warszawa 2008.250