Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

KOBIETY I POLITYKAną rolę widzą w taki oto sposób. Kultura patriarchalna umacnia równieżtradycyjne nastawienie do kobiet jako osób słabszych, którymnależy się specyficznie rozumiany „szacunek” (często pseudoszacunek),będący w istocie przejawem męskiego protekcjonalizmu wobec„słabszej” płci i sposobem na osiągnięcie dominacji. To wszystkosprzyja wyjątkowo trudnym do zwalczenia mechanizmom manipulacjii uzyskiwania przewagi mężczyzn nad kobietami w walkach o pozycjęi znaczenie, toczonych przecież nieustannie w świecie polityki.Z kolei za barierę wewnętrzną uznać należy ogromny samokrytycyzmkobiet, przeradzający się często w brak wiary we własne siły, corzuca się w oczy wówczas, gdy przyjrzymy się postawom mężczyznkandydatów,którzy takiego samokrytycyzmu nie mają.Widać więc, że w przypadku kobiet zarówno droga do parlamentu,jak i praktyka parlamentarna jest często utrudniona; wiele spośródparlamentarzystek mówi o dodatkowych barierach, praktykachdyskryminujących i wykluczających, technikach dominacji stosowanychwobec kobiet w politycznej grze. Trzeba koniecznie dodać, żenajczęściej i najbardziej otwarcie mówiły o barierach kobiety, któreosiągnęły bardzo wysokie pozycje. Nie można im więc, jak to się częstow dyskursie popularnym zdarza, zarzucić, że własną nieudolnośćlub niepowodzenia, którym same są winne, starają się uzasadnićdyskryminacją z powodu płci. Wśród kobiet, które najostrzej mówiłyo doświadczeniu dyskryminacji, były kobiety zajmujące wysokie pozycjew partii, szefowe okręgów, kobiety pełniące funkcję ministra,a nawet wicepremiera, szefa kampanii wyborczej przyszłego prezydenta.Z ich doświadczeń wynika, że im wyżej udaje się kobieciezajść, tym więcej spotyka na swojej drodze przeszkód z powodu płci:dojście do „szklanego sufitu” może nie być tak bardzo trudne, ale„przebicie” go naraża na ogromne osobiste koszty, które kobiety ponosząw nieporównanie większym stopniu niż mężczyźni 16 .Sposoby wyrównywania szansBariery, które stoją przed kobietami na etapie kandydowania dowładz, w tym do parlamentu, przezwyciężane są w wielu krajachprzez systemy kwotowe, odnoszące się do list wyborczych 17 . Systemyte obowiązują na dwóch poziomach: wprowadzane są do powszech-16) Więcej na temat barier w działalności kobiet-parlamentarzystek zobaczM. Fuszara, Równe szanse czy bariery? Kobiety w parlamencie Polski i Macedonii,„Societas/Communitas” 2008, nr 2 (6), pt. Kobiety, mężczyźni i płeć.17) Obecnie w 45 krajach obowiązują kwoty wprowadzone do prawa wyborczegolub konstytucji, w 50 dalszych kwoty wprowadzone zostały przez niektóre partiepolityczne. Najnowsze dane na temat kwot w państwach Unii Europejskiej zawartesą w raporcie Electoral Gender Quota Systems and Their Implementation In Europe,September 2008, PE 408.309.196