Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

Kongres Kobiet Polskich 2009Handel kobietami –handel ludźmiStana BuchowskaNiewielu zjawiskom społecznym poświęcono na przestreni ostatnichpiętnastu lat tyle uwagi, co handlowi ludźmi. Jest to fenomen,którym interesują się media, trafia coraz bardziej do opinii społecznej,wypowiadają się na jego temat autorytety społeczne, decydenci,obrońcy praw człowieka, ważne organizacje i instytucje międzynarodoweczy też organizacje pozarządowe zajmujące się przeciwdziałaniemi zapobieganiem handlowi ludźmi.Stosowanie terminu „handel kobietami”, powszechnie używanegow literaturze i dokumentach prawnych, ma swoje uzasadnieniahistoryczne. Wywodzi się po części z definicji ujętej w Konwencjiw sprawie zwalczania handlu ludźmi i eksploatacji prostytucji ONZz 1950 roku, która sprowadza ten problem właśnie do kobiet i dziecii ogranicza formy handlu kobietami do prostytucji przymusoweji eksploatacji seksualnej. „Handel kobietami” jako pojęcie najczęściejstosowano też, by określić zjawisko występujące w Europie Środkoweji Wschodniej po roku 1989 jako negatywny skutek ubocznytransformacji ustrojowej w tym regionie. Istotnie odzwierciedlałoono fakt, że to właśnie kobiety w tym regionie stają się najczęściejofiarami przestępstwa handlu ludźmi. Nie oddawało jednak pełnegoobrazu zmieniającej się sytuacji. Obecnie we wszystkich dokumentachmiędzynarodowych, począwszy od ONZ, poprzez dokumentyUnii Europejskiej, OBWE czy organizacji działających na rzecz prawczłowieka, stosuje się termin „handel ludźmi”. Określenie to zdaje sięlepiej odzwierciedlać uniwersalny charakter tego przestępstwa orazfaktu, że dotyczy ono wszystkich: kobiet, mężczyzn, dzieci.Nie ogranicza również handlu tylko do „tradycyjnej” formy, czylido prostytucji i „seks-biznesu”, lecz pozwala uchwycić zmiany, nowetrendy i formy handlu, np. handel mężczyznami do pracy przymusowejw warunkach podobnych do niewolniczych, zmuszania do drobnychprzestępstw czy też handlu dziećmi i dorosłymi w celu transplantacjinarządów.Określenie „handel kobietami” ma też swój wydźwięk genderowy.„Kobiety i dzieci” bowiem często wymieniane są razem, wrzucanedo „jednego worka” jako bezbronne, niezaradne istoty, które nie sąw stanie decydować o sobie i wymagają szczególnej pomocy. Podej-253