Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

KOBIETY I KULTURAtylko w kontekście zamieszczonego w „Odrze” artykułu, podejmującegoproblem stanu polskiej krytyki literackiej. Oprócz tych tuzpolskiej poezji dwukrotnie pada nazwisko Haliny Poświatowskiej:raz w kontekście twórców liryki konfesyjnej, drugi raz, gdy poetykawierszy tej autorki zestawiona została z poetyką utworów MarcinaSendeckiego: „Gdyby ten wiersz napisała Poświatowska, gdyby napisałgo Przyboś, wszystko zmierzałoby zapewne ku jakiemuś krzykowiduszy, z trudem kontrolowanej histerii” – pisze Gutorow.Czy po roku 1968 (zakres rozważań Gutorowa sięga od roku 1968aż po 2002) nie było żadnych poetek, wystarczająco interesujących,by o nich opowiedzieć (piszących po kobiecemu, męsku czy w jakikolwiekinny sposób, ale jednak tworzących i publikujących)? Z wywoduGutorowa można wywnioskować, że przemilczenie poezji kobietokazuje się tylko „pewnym ustępstwem” wobec ilości materiału:„Wybór tych, a nie innych zjawisk i postaci jest zatem nieuchronnieefektem kompromisu” – pisze krytyk.Grzech popełniany przez krytyków i literaturoznawców dotyczyrównież krytyczek bądź literaturoznawczyń: zupełnie przypadkiemnatrafiłam ostatnio w księgarni na książkę, której tytuł przyciągnąłmoją uwagę: Poezja polska po 1989 roku. Wobec nowych mediówi nowej rzeczywistości. Padają w niej takie nazwiska, jak: Baran, Podsiadło,Sosnowski, Świetlicki, Pióro, Melecki, Grzebalski, Klejnocki,Lekszycki, Olszański… Łatwo zauważyć, że w tym wyliczeniu brak nazwiskkobiet – krytyczek i literaturoznawczyń.„Pewna rozciągłość pokoleniowa nazwisk poetów (przywołanai cytowana jest tu bowiem twórczość poetów należących do kilkuformacji pokoleniowych) traktowana jest przeze mnie w kategoriachużyteczności, pozwalając obserwować opisywane zjawiska z większejperspektywy” – pisze Bogusława Bodzioch-Bryła, autorka publikacji.I wprawdzie wymienia wśród twórców, którzy dostarczyli jejnajwiększej ilości materiału egzemplifikacyjnego, Jolantę Stefko,Martę Podgórnik i Annę Podczaszy, ale gdy zajrzymy do rozległejbibliografii podmiotowej liczącej ponad sto tomów poezji i ponadpięćdziesiąt nazwisk, zorientujemy się, że jest tam wymienionych zaledwiepięć poetek (oprócz już wymienionych wspomina się o EwieSonnenberg i Julii Fiedorczuk), a tomów autorek piszących poezję– sześć (w tym dwa Jolanty Stefko).Jeżeli nawet przymkniemy oko na te niedociągnięcia, nasuwa siępytanie: czy po roku 1989 zaistniało tylko tyle „dojrzałych” poetek?138