Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

Kongres Kobiet Polskich 2009Kobiety w organizacjachwiejskichIlona MatysiakNa przestrzeni ostatnich dwudziestu lat jesteśmy świadkami strukturalnychprzemian zachodzących na wsi najpierw na skutek transformacjiustrojowej, a następnie także akcesji Polski do UE. Istotnyelement tych zmian stanowi postępująca dywersyfikacja typów organizacjispołecznych funkcjonujących w polskich społecznościachwiejskich. W rezultacie, obok tzw. tradycyjnych, sięgających swymikorzeniami II połowy XIX wieku, wiejskich organizacji, jak m.in. kółkarolnicze, koła gospodyń wiejskich czy ochotnicze straże pożarne,zaczęły pojawiać się nowe podmioty, tj. stowarzyszenia rejestrowanei fundacje. Do tych ostatnich można zaliczyć, np. lokalne stowarzyszeniana rzecz rozwoju danej miejscowości, grupy odnowy wsi czyLokalne Grupy Działania (LGD) powoływane w ramach programu LE-ADER+.Przyjmując „szeroką” definicję organizacji pozarządowych,w II kwartale 2007 roku rejestr REGON obejmował ok. 43,5 tys. wiejskichorganizacji, w tym prawie 26 tys. stowarzyszeń z 15 tys. OSP,niespełna 700 fundacji, a także prawie 8 tys. jednostek organizacyjnychKościoła katolickiego oraz innych kościołów .W porównaniu ze środowiskami miejskimi, wiejski sektor pozarządowyodznacza się pewną specyfiką. Po pierwsze, w jego skład wchodząrównież liczne podmioty nieposiadające osobowości prawnej, aleniezmiernie istotne w wiejskich społecznościach, m.in. stowarzyszeniazwykłe, komitety społeczne, spółki wodne, wspólnoty gruntoweczy grupy współpracy sąsiedzkiej. Dodatkowo, mieszkańcy wsi częścieji chętniej niż ma to miejsce w miastach angażują się w nieformalnedziałania ad hoc na rzecz swojego środowiska lokalnego 10 . W tzw.czynie społecznym powstało na wsi wiele obiektów infrastrukturytechnicznej i społecznej, m.in. dróg lokalnych, świetlic wiejskich czylokalnych boisk sportowych. Po drugie, wiejski trzeci sektor stanowiswoisty konglomerat tradycyjnych i nowoczesnych wzorów zbioro-) M. Herbst, Inny trzeci sektor. Organizacje pozarządowe na terenach wiejskich,[w:] Wiejskie organizacje pozarządowe, red. M. Halamska, IRWiR PAN, Warszawa2008.10) Społeczeństwo obywatelskie 1998–2008, CBOS, Warszawa 2008.345