Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

Kobiety i gospodarkazwiązku, jak i członków i członkiń, że warto mówić o perspektywiekobiet, natomiast Komisja Kobiet OPZZ koncentruje się na organizacjispotkań, np. z polityczkami lewicy czy minister pracy, i trudno jąokreślić mianem aktywnej struktury. Działacze związkowi na szczebluzarządu, pytani o dane statystyczne dotyczące udziału płci wśródczłonków związku, nie potrafili podać konkretnych liczb, co rodziprzypuszczenie, że ten wymiar nadal nie jest istotny. Nie jest to jedynieproblem polski. W literaturze dotyczącej zachodnich związkówzawodowych znajdziemy analizy tego zjawiska. Zdaniem Pocock 18 , dominacjamężczyzn w związkach zawodowych wpływa na wytworzeniesię „asymilacyjnego podejścia” do kobiet. Odpowiedzi na niedostatecznereprezentowanie kobiet koncentrowały się wokół przekonańna temat niskiej wiedzy kobiet, ich niskich umiejętności i kwalifikacji,niewielkiej pewności siebie i braku zainteresowania związkami. Oznaczato przekonanie działaczy związkowych o „kobiecych brakach”,o „problemie”, którym są kobiety 19 . Nawet na zorganizowanej zimą2009 roku konferencji o pracy kobiet w supermarketach jeden z działaczy„Solidarności” podkreślił, że „kobiety trudniej uzwiązkowić”. Jeżelijest to prawda, to jedynie w połowie. Jak wskazuje doświadczeniezachodnioeuropejskich, amerykańskich i kanadyjskich związkówzawodowych 20 , problemy z zachęceniem kobiet do wstępowania dozwiązków zawodowych wynikają bardziej z nieadekwatnej politykizwiązkowej, która nie rozumie specyfiki problemów pracującychkobiet, niż z niechęci kobiet do zrzeszania się.Można postawić tezę, że polskie związki mogłyby wiele skorzystać,przyglądając się bliżej politykom związkowym na innych rynkach pracy,szczególnie tam, gdzie państwo odeszło od modelu opiekuńczegoi gdzie wprowadza się elastyczne formy zatrudnienia, bez szczególnychzabezpieczeń socjalnych. Dobrym przykładem zatem byłybyzwiązki zawodowe w Wielkiej Brytanii, których doświadczenie upadkui podniesienia się w nowej formie od lat 70. do współczesnych,jest dobrym źródłem inspiracji.Patrząc na aktywność Polek w związkach zawodowych po 1989roku, wydaje się, że z racji ograniczeń miejsca, lepiej przyjąć perspektywęstudiów przypadku. Chciałabym zatem opisać najciekawsze,moim zdaniem, inicjatywy dotyczące kobiet, prowadzone przezkobiety w związkach zawodowych. Są one tym ważniejsze, że dosko-18) Strife: Sex and Politics in Labour Unions, red. B. Pocock, Allen & Unwin, Sydney1997.19) J. Kubisa, Perspektywa feministyczna w badaniach na temat zbiorowychstosunków pracy, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, rok LXX, zeszyt2, 2008.20) L. Briskin, P. McDermott, Women challenging unions. Feminism, Democracy,Militancy, University of Toronto Press, Toronto 1993.78