Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

„Uczucia, które mężczyzna żywi do swych dzieci, w dużym stopniuzależą od kobiety. Kobieta-żona, pełna ciepłych uczuć, pełna ludzkiejwyrozumiałości, a na dodatek obdarzona jeszcze poczuciemhumoru, stwarza nastrój domowego ogniska. Dom dla mężczyznystaje się przystanią po pracy” . Zalecane wzory wychowania dziecibyły tradycyjne: „Tak jak tata powinien kiedyś postępować chłopiec.(...) Dziewczynka oczekuje od ojca, że wniesie w jej życie poczuciebezpieczeństwa, spokoju i zaufania, że nauczy ją, jakie są wzajemneobowiązki i powinności dwóch płci” .Polityka „równości płci” realizowana przez socjalistyczne państwo,która polegała na dodaniu pracy zawodowej do tradycyjnychobowiązków domowych kobiet, spowodowała, że w okres przemianustrojowych lat 90. społeczeństwo polskie wchodziło z mocnotradycyjnymi poglądami na temat rodziny i wyobrażeniami o rolachżony i męża. Małe też było zrozumienie dla idei równouprawnieniapłci. Dla jednych było faktem potwierdzonym zapisami prawnymi,inni kojarzyli je z narzuceniem przez system kobietom drugiego etatu.Swoistym dziedzictwem mentalnym minionego okresu jest popularnedo dziś przekonanie, że obowiązujące prawo w wystarczającymstopniu zapewnia kobietom równe traktowanie w życiu publicznym(49% kobiet i 57% mężczyzn), w pracy (odpowiednio 50% i 59%) i najczęściejw życiu rodzinnym (56% i 70%) .Przemiany w spojrzeniu na miejsce kobietyPrzez ostatnie dwadzieścia parę lat bardzo wyraźnie zwiększyłasię akceptacja godzenia przez kobiety ról rodzinnych i zawodowych.Pod koniec okresu socjalizmu w dalszym ciągu ponad połowa kobiet(1979 – 53,3%), wchodząc w dorosłe życie, widziała się przedewszystkim w tradycyjnych rolach żony i matki . Mimo iż po 1980 rokurola kobiety jako matki i żony była mocno propagowana przez środowiskaprawicowe, odsetek kobiet postrzegających się w ten sposóbwyraźnie się zmniejszał i w kolejnych latach wynosił: 1989 – 45,8%;1998 – 31,1% i 2003 – 27,6%. Większość kobiet, wchodząc w dorosłeżycie, widziała się w podwójnych rolach: osób godzących pracęKongres Kobiet Polskich 2009) Kiedy miłość odchodzi, „Twoje Dziecko” 1972, nr 9.) Miłość bardzo potrzebna, „Twoje Dziecko” 1972, nr 9.) Kobiety w społeczeństwie – równouprawnienie czy dyskryminacja?, CBOS,Warszawa 2006.) Dane z kolejnych lat pochodzą z badań: 1979 – A. Titkow, Miejsce dzieckaw świecie wartości, IFiS PAN, Warszawa 1982; 1989 – D. Duch, Małżeństwo, seks,prokreacja. Analiza socjologiczna, IFiS PAN, Warszawa 1989; 1998 – A. Titkow,D. Duch, A. Dukaczewska-Nałęcz, Społeczna i kulturowa tożsamość kobiet, maszynopisraportu końcowego projektu KBN 1H01F 067 10, Warszawa 1999; 2003– Szklany sufit. Bariery i ograniczenia karier kobiet, red. A. Titkow, Instytut SprawPublicznych, Warszawa 2003.37