Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

Kongres Kobiet Polskich 2009Niejednoznacznystatus pracy domowejkobietAnna Titkow, Danuta Duch-KrzystoszekW 1975 roku w przeprowadzonym przez Betty Friedan wywiadzieSimone de Beauvoir podała pracę domową kobiet jako przykład zjawiska,które ma skomplikowany status. Z jednej strony, przez ruchyfeministyczne jest ona traktowana jako kwestia ważna, ponieważ„pochłania dużo czasu kobiet, jest nieodpłatna, jest eksploatowaniemkobiet przez mężczyzn” . Z drugiej zaś, taka interpretacja pracydomowej kobiet znajduje zrozumienie jedynie w kręgach „małej burżuazji”(dzisiaj powiedzielibyśmy: „klasy średniej”), intelektualistów,kobiet pracujących zawodowo. Natomiast wśród niepracujących zawodowokobiet, a szczególnie wśród żon robotników trudno, zdaniemde Beauvoir, liczyć na przychylne ustosunkowanie się do krytykipracy domowej kobiet, ponieważ jest ona racją ich istnienia.Od czasu rozmowy „matek założycielek” drugiej fali feminizmuw 1975 roku sytuacja bardzo się zmieniła, gdy mowa o wzroście proporcjikobiet pracujących zawodowo, przy czym charakter i udziałkobiet w obowiązkach określonych jako „praca w gospodarstwie domowym”pozostał w zasadzie taki sam. Fakt ten wskazuje na potrzebęposzukiwania źródeł niejednoznaczności statusu prac domowychnie tylko w zróżnicowaniu społecznym kobiet.Teoretycznym zapleczem naszego podejścia do fenomenu pracydomowej jest społeczno-kulturowy kontrakt określający relacje kobietz mężczyznami (gender contract) i związane z nim dychotomienatura/kultura i prywatne/publiczne. Treścią tego kontraktu jestprzypisanie kobiet do sfery prywatnej i wykonywanie w jej obszarzepracy nieodpłatnej. Wynika to z powszechnego utożsamiania funkcjonowaniagospodarstwa domowego z życiem rodzinnym, a podejmowanejw nim przez kobiety aktywności jako sposobu realizacji ichnaturalnych ról – żony i matki.) B. Friedan, It Changed My Life. Writings on the Women’s Movement, A Dell Book,New York 1976, s. 400.35