Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

mężczyźni 22 . Kobiety dominują wśród studentów wyższych uczelni,a także wśród słuchaczy studiów podyplomowych, coraz więcej kobietkończy studia MBA, które przygotowują do zarządzania. Pozaformalnym przygotowaniem kobiety mają cechy i umiejętności, któresą wręcz niezbędne współczesnym menedżerom: intuicję i umiejętnościkomunikowania się oraz współpracy, negocjowania i dochodzeniado kompromisu, dostrzegania ludzi jako głównego kapitałufirmy 23 . Kobiety wykazują tendencję do zarządzania demokratycznego,o którym się mówi, że jest przyszłością zarządzania 24 .Z danych statystycznych wynika, że stosunkowo najwięcej kobietmożna spotkać na niższych i średnich szczeblach kierowania. W Polscewśród ogółu kierowników kobiety stanowią obecnie 36% (danedla 2008 roku), czyli więcej niż na początku transformacji, kiedy toudział ten wynosił niecałe 30 %. Przeciętna unijna to 33% (dane dla2006 roku). Polska plasuje się w czołówce europejskiej, jeśli chodzio udział kobiet wśród kierowników: wyższy odsetek kobiet na kierowniczychstanowiskach mają jedynie Litwa i Łotwa (po 41%) orazFrancja (38%) i Węgry (37%) 25 . Niemniej jednak na najwyższychszczeblach zarządzania, wśród dyrektorów generalnych i prezesówfirm, kobiet jest bardzo mało – od 2% w Polsce do 7% w Holandii 26 .Barierą większego udziału kobiet w zarządzaniu są głównie społeczneuprzedzenia głoszące, że kobiety gorzej nadają się do sprawo-Kongres Kobiet Polskich 200922) Średnie i wyższe wykształcenia miało w 2008 roku 70% pracujących kobieti 51% pracujących mężczyzn. Por.: Aktywność zawodowa ludności Polski, III kwartał2008, op. cit., s. 125.23) Wskazują na te umiejętności kobiet m.in. H. Fisher, Pierwsza płeć. Jak wrodzonetalenty kobiet zmieniają nasz świat, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co, Warszawa2003 oraz T. Peters, Biznes od nowa, Studio EMKA, Warszawa 2005, s. 175.24) Na przewagę demokratycznego stylu zarządzania wśród kobiet wskazały wynikiprekursorskiego w Polsce badania przeprowadzonego przez autorkę w 2000 rokuw ramach projektu Firma 2000, finansowanego przez USAID. Por. E. Lisowska, Stylezarządzania polskich kobiet menedżerów (w świetle wyników badania ankietowego),[w:] „Zeszyty Naukowe” nr 8, Kolegium Gospodarki Światowej SGH, Warszawa2000. Także: E. Lisowska, Kobiecy styl zarządzania, Helion One Press, Gliwice, 2009.Znani światowi specjaliści od zarządzania twierdzą, że przyszłością jest zarządzanieoparte na partnerstwie, w odróżnieniu od dominującego dzisiaj zarządzania nakazowo-kontrolującego,uprawianego głównie przez mężczyzn (por. np. W. Nickels,Zrozumieć biznes, Bellona, Warszawa 1995; H. Bloom, R. Calori, P. de Woot, Zarządzanieeuropejskie, Poltext, Warszawa 1995; P. Drucker, Zarządzanie w XXI wieku,Muza, Warszawa 2000; T. Peters, op. cit.).25) Report on equality between Women and Men 2008, op.cit.26) W przypadku Polski są to szacunki, bowiem brakuje danych o najwyższychstanowiskach kierowniczych według płci. Dane dotyczące Holandii zaczerpnięto z:Dutch Multi-Year Emancipation. Policy Plan 2006-2010, Ministry of Social Affairs andEmployment, February 2006, s. 42.19