Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

KOBIETY I ZDROWIEw ostatnich latach jest mniejsza 49 . Obserwuje się równocześnie spadekliczby zgonów niemowląt, czyli dzieci do pierwszego roku życia50 . W ogólnej liczbie zgonów niemowląt w 2007 roku blisko 60%miało miejsce w miastach, a 40% – na terenach wiejskich 51 . W 2007roku z budżetu Ministerstwa Zdrowia finansowane były liczne programypolityki zdrowotnej państwa mogące mieć znaczenie dla poprawyzdrowia noworodków 52 . Brak jest jednak danych, czy i w jakimstopniu ich realizowanie przyczyniło się rzeczywiście do poprawy.Warto odnotować, że w ostatnich latach zaznaczył się wyraźnyspadek częstotliwości zgonów matek na 100 tys. żywych urodzeń.W 2006 roku zarejestrowano tylko jedenaście zgonów kobiet w wynikubezpośrednich lub pośrednich powikłań ciąży, porodu lub połogu(najczęstsze przyczyny to krwotoki, zakażenia, zatory, gestozyi choroba nadciśnieniowa). Podkreśla się jednak równocześnie, żekrajowe statystyki w tym zakresie są niedoszacowane, ponieważ rozpoznanieco do przyczyny zgonu nie zawsze zawiera w swym opisieinformację o tym, że zgon nastąpił w wyniku pierwotnej przyczynypołożniczej.49) W 2007 roku współczynnik ten kształtował się na poziomie 7,9 promila; dlaporównania w 2006 roku wynosił ok. 8 promili, a na początku lat 90. – 19,5 promila.Pozytywnie oceniając ten spadek, należy równocześnie podkreślić, że nadalw Polsce jest on relatywnie wysoki. W Szwecji lub Japonii współczynnik ten nieprzekracza 5.50) Z 12,21 w 1996 roku do 5,9 w 2006 roku. W 2007 roku odnotowano w stosunkudo 2006 roku niewielki wzrost liczby zgonów dzieci w wieku poniżej pierwszegoroku do 6 na 1000 mieszkańców (do 6%). Warto podkreślić, że wskaźnik zgonówniemowląt na 1000 mieszkańców jest w Polsce dwukrotnie wyższy niż w Czechach,nieco wyższy niż na Węgrzech, a zbliżony do Słowacji. W większości krajówzachodnich (np. we Włoszech, Norwegii, Niemczech, Szwajcarii) nie przekracza on4. Rocznik Statystyczny 2008, GUS, Warszawa 2009, s. 770. Następne lata pokażą,czy obserwowany w Polsce wzrost oznacza tylko przejściowe wahnięcie, czy teżpewną stałą tendencję wymagającą szczególnej uwagi. Ponad połowa wszystkichzgonów niemowląt następuje w pierwszym tygodniu życia, co wskazuje na niedostatkiopieki okołoporodowej. Por. Odpowiedź podsekretarza stanu w ministerstwiezdrowia na interpelację nr 7154 w sprawie Karty Praw Kobiety Rodzącej z dnia 19stycznia 2009 roku, http://orka2.sejm.gov.pl IZ6.nsf/min/5E9C3A08.51) Wyższy odsetek zgonów w dużych aglomeracjach miejskich wiązał się jednakgłównie z faktem, że posiadały one ośrodki trzeciego stopnia referencyjności,co powodowało kierowanie do nich noworodków i niemowląt z całego regionuz najcięższymi patologiami.52) Dotyczyły one m.in. kompleksowej diagnostyki i terapii wewnątrzmacicznejw profilaktyce następstw i powikłań wad rozwojowych, badań przesiewowychnoworodków, eliminacji niedoboru jodu, leczenia antyretrowirusowego osóbżyjących z wirusem HIV. Wiele organizacji pozarządowych prowadziło też kampanieedukacyjne, jak np. kampania „Ciąża bez alkoholu”.284