Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

KOBIETY W NAUCE I EDUKACJI314Jest rzeczą charakterystyczną, że komitety MNiSzW przyznającegranty w latach 2005–2008 składały się wyłącznie z mężczyzn (dot.nauk ścisłych, medycznych, nauk inżynieryjnych) lub prawie wyłączniez mężczyzn (w humanistyce, naukach społecznych i behawioralnychwśród pięciu członków była jedna kobieta), w dziedzinie naukprzyrodniczych wśród siedmiu członków – jedna kobieta).Innym źródłem krajowym grantów, o którym należy wspomnieć,to Stypendia Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W latach 1993–2008liczba kobiet otrzymujących stypendia wzrosła z 17,4% do 44,9%(głównie w ostatnich latach). W pewnych dyscyplinach odsetek kobietwśród otrzymujących był wyższy niż wśród aplikujących. Na ogółistnieje związek pomiędzy stopniem sfeminizowania dyscypliny a odsetkiemuzyskiwanych stypendiów, aczkolwiek kobiety szczególnierzadko uzyskują granty w bardzo sfeminizowanych naukach medycznych.Media jako kreatorzy wizerunków naukowcówIstotną rolę w procesie popularyzacji zawodu naukowca w ogóle,w tym również wśród kobiet, mogą i powinny odgrywać środki masowegoprzekazu. Taką rolę spełnia na przykład tygodnik „Polityka”,który jest fundatorem akcji stypendialnej pod hasłem „Zostańciez nami” dla wyróżniających się młodych naukowców. Laureaciotrzymują roczne stypendium. W latach 2001–2007 odsetek kobietlaureatówbył najwyższy w 2002 roku – 48%, zaś najniższy w 2006roku – 17%. Nagrodzone kobiety reprezentowały dziedziny z zakresuhumanistyki i nauk społecznych, a nagrodzeni mężczyźni – wymienionewyżej dziedziny, a także nauki medyczne, ścisłe, techniczne.W sumie nagrodzono 140 osób.Innym przykładem jest „Przegląd Techniczny”, który przeprowadziłkonkurs „Kobiety – innowatorki” w 2007 roku, w którym osiem kobietzostało wyróżnionych. Jeśli chodzi o przemysł, rolę propagatorakobiecych karier w naukach ścisłych i przyrodniczych odgrywa firmaL’Oreal nagradzająca corocznie wyróżniające się kobiety-inżynierów.Konkluzje i rekomendacjePłeć różnicuje przebieg karier naukowych. Natomiast efektywnośćbadawcza kobiet i mężczyzn zasadniczo nie różni się. Bardziej różnicujeją wiek. Analiza różnic i podobieństw w wymienionych zakresachmusi obejmować szeroko rozumiany kontekst: (1) sytuacjęsektora szkolnictwa wyższego i nauki w porównaniu z innymi sektoramigospodarki narodowej, stopień jego atrakcyjności dla potencjalnychpracowników naukowych z punktu widzenia oferowanychdochodów, funduszy przeznaczanych na badania, „siłę przyciągającą”w przypadku kobiet i mężczyzn, (2) wewnętrzną organizacjęi mechanizmy rządzące instytucjami zatrudniającymi osoby aplikują-