Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

iet. I tak badani w 2004 roku wśród przyczyn mniejszego udziałukobiet w polityce wymieniali przede wszystkim obciążenie kobiet:obowiązkami w sferze prywatnej, wynikającymi z macierzyństwa;szeroko rozumianymi zobowiązaniami rodzinnymi, w które uwikłanesą kobiety; licznymi pracami domowymi, które znajdują się w konflikciez aktywnością kobiet w sferze publicznej (30% respondentów).Jednak już na drugim miejscu wśród wymienianych przeszkódznalazła się dyskryminacja i bariery stawiane kobietom przez mężczyzn,takie jak faworyzowanie mężczyzn, obawa przed konkurencjąze strony kobiet, męski szowinizm (23% respondentów). Inne wymienianepowody to tradycja, zwyczaj, stereotyp: „z dawien dawna rządzilimężczyźni”, „ogólnie przyjęte jest, że mężczyźni pełnią władzę”(13%), niechęć kobiet do pełnienia takich ról, brak zainteresowaniai zaangażowania kobiet (10%) i cechy kobiet: mała przebojowość, delikatność,uległość (6%) .Na analogiczne powody niedoreprezentowania kobiet we władzyzwraca się uwagę w socjologicznych, politologicznych i feministycznychanalizach udziału kobiet w polityce, jednak inaczej rozkładanesą w nich akcenty. Podkreśla się w nich przede wszystkim wagę nierównościw „dostępie” do miejsc na listach kandydatów, co oznacza,że na wcześniejszym niż wybory etapie następuje taka selekcja osóbkandydujących, która znacznie mniejsze szanse na wybór do parlamentudaje właśnie kobietom, a większe – mężczyznom. Wszystkiepartie umieszczają na listach kandydatów znacznie więcej mężczyznniż kobiet, co więcej, umieszczają kobiety bardzo często na miejscach,z których nie mają one szans dostać się do parlamentu. Mitembowiem jest, że mała obecność kobiet w parlamencie to efekt nastawieńwyborców; badania pokazują, że jest ona przede wszystkimefektem nastawienia partii do kobiet-kandydatek i sposobu konstruowanialist wyborczych. Inne wymieniane w analizach powodyto m.in. lansowanie przede wszystkim męskich kandydatów podczaskampanii wyborczych: przeznaczanie czasu antenowego na promocjęniemal wyłącznie mężczyzn oraz tworzenie innych nierównościw dostępie do promowania , a zwłaszcza do funduszy na kampanięwyborczą kobiet i mężczyzn. Niebagatelną rolę w nierównej reprezentacjiodgrywają także względy kulturowe, a jedną z nich są spo-Kongres Kobiet Polskich 2009) Badanie przeprowadzone przez CBOS na zlecenie autorki na reprezentatywnejpróbie 1002 dorosłych Polaków. Było to pytanie otwarte.) Ponadto w pojedynczych przypadkach wymieniano m.in. niedocenianie kobiet,brak znajomości i „układów” pozwalających zrobić karierę, wolę wyborców. Odsetkinie sumują się do stu, gdyż niektórzy respondenci nie wymienili żadnej przyczyny,inni zaś wymieniali więcej niż jedną.) F. Raciborski, Czy wyborcy preferują mężczyzn?, [w:] Płeć, wybory, polityka, red.R. Siemieńska, Scholar, Warszawa 2005.) M. Fuszara, Kobiety w polityce, op. cit.191