Raport-kobiety dla Polski Polska dla kobiet. 20 lat transformacji ...

Kobiety i gospodarkają ofiarami przestępców i np. ponoszą koszty „ochrony”. Zagrożoneubóstwem są też mniejszości etniczne (np. Romowie), religijne czyseksualne: ich przedstawiciele napotykają bariery w zatrudnieniu.Ryzyko popadnięcia w biedę jest większe w niektórych obszarachkraju (np. województwa z tzw. „ściany wschodniej”: warmińskomazurskie,podlaskie czy podkarpackie). Obok spauperyzowanychobszarów wiejskich (popegeerowskich), można także zaobserwowaćkoncentrację przestrzenną biedy w miastach, na terenie którychpowstają tzw. enklawy biedy.Brak kwalifikacji wymaganych przez rynek pracy może pośredniouderzać w dziewczynki, które są zachęcane przez system kształceniai dominujący model rodziny do tradycyjnych ścieżek edukacji w kierunkachhumanistycznych i zawodów „typowo kobiecych”. W konsekwencjikobiety pracują w niskopłatnych zawodach. Jednocześnie napoważne bariery w zatrudnieniu natrafiają osoby niepełnosprawne,stare i/lub chore, a także osoby napiętnowane społecznie ze względuna społeczne doświadczenia, jak bezdomni, opuszczający więzienia,zagrożeni eksmisją, osoby uzależnione od alkoholu i narkotyków 15 .W każdej z tych grup są kobiety i narażone są one na biedę nie bezpośrednioze względu na płeć, jednak płeć bywa tu ważnym dodatkowymczynnikiem.Mimo licznych przemian bieda jest zjawiskiem, które trwa, przybierającco najwyżej nowe formy lub obejmując nowe grupy, podczasgdy inne z biedy wychodzą. W Polsce na przestrzeni ostatnich lat pojawiłysię nowe grupy i nowe formy ubóstwa, a także nowe obszarywykluczenia. Obok „tradycyjnych” sfer życia, które ulegają upośledzeniuna skutek ubóstwa (jak np. dostęp do opieki zdrowotnej, edukacji16 czy kultury), pojawiło się wykluczenie w dostępie do nowychtechnologii (wykluczenie informacyjne). Tym zmianom towarzyszyzjawisko reprodukcji biedy – utrwalanie się ubóstwa przekracza częstoramy jednego pokolenia. Dzieci wychowujące się w biednychrodzinach są w znacznym stopniu zagrożone powtórzeniem losuswoich rodziców. Wychowane w specyficznej kulturze biedy będąreprodukować ten sam model w stosunku do następnego pokolenia.Ten sam mechanizm reprodukcji dotyczy biedy kobiet. ❚15) E. Tarkowska, Ubóstwo i wykluczenie społeczne, [w:] Współczesne społeczeństwopolskie – dynamika zmian, red. J. Wasilewski, Scholar, Warszawa 2006,s. 344; J. Czapiński, T. Panek, Diagnoza społeczna 2005, WSFiZ, Warszawa 2005.16) Szczególnie groźne wydaje się być wykluczenie edukacyjne, które przyczyniasię do reprodukcji biedy w następnym pokoleniu. Za: E. Tarkowska, Ubóstwoi wykluczenie społeczne, op. cit., s. 344.70