Liefde kent geen grenzen - Federaal Wetenschapsbeleid

Surkyn en Reniers (1997) spreken in dit opzicht over het bestaan van zogenaamde
“getransplanteerde gemeenschappen” 23 . Dit zijn extreem sterke banden tussen
een regio in het herkomstland en een regio in de ontvangende maatschappij,
zodanig dat soms zo goed als volledige dorpen de oversteek wagen. Deze
getransplanteerde gemeenschappen komen vooral voor bij de Turkse
gemeenschap in België, die gekenmerkt wordt door sterke nationalistische
gevoelens (Timmerman, 1999; 2006). Transnationale netwerken zijn verre van een
uitdovend fenomeen en weten zich net te versterken dankzij de toegenomen
transportmogelijkheden en de snel ontwikkelende informatie- en
communicatietechnologie (Loobuyck, 2005; Hooghiemstra, 2003). Het spreekt voor
zich dat deze intense banden huwelijksmigratie faciliteren.
Een tweede macrofactor die de partnerkeuze beïnvloedt vormt de fase in het
migratieproces. Aangezien de meeste Turken en Marokkanen zich permanent
vestigen in België, lijkt het verwonderlijk dat meer dan de helft toch de voorkeur
koestert voor een partner uit de herkomstregio. Deze “integratieparadox” valt
beter te begrijpen als we rekening houden met de multidimensionaliteit van
integratie. Integratie bestaat uit meer structurele aspecten enerzijds en meer socioculturele
elementen anderzijds. Structurele integratie gaat hoofdzakelijk om
participatie op de arbeidsmarkt en in onderwijs. Socio-culturele aspecten bevinden
zich eerder in de privé sfeer en bevatten onder andere partnerkeuzesystemen en
patronen van gezinsvorming (Hooghiemstra, 2003). Ondanks bepaalde evoluties -
zoals meer inspraak van de huwenden zelf en de stijging van de huwelijksleeftijd
(Esveldt & Schoorl, 1998; Timmerman, 2006) - zijn partnerkeuzesystemen één van
de minst aan verandering onderhevige tradities. Bepaalde vooruitgangen op
gebied van arbeid en onderwijs, leiden niet automatisch tot een sterke gerichtheid
op de ontvangende samenleving voor de selectie van een huwelijkspartner
(Hooghiemstra, 2003). Door de transnationale netwerken staan Turken en
Marokkanen bovendien niet enkel onder invloed van de directe gemeenschap,
maar ook van familie en streekgenoten in de herkomstregio. Timmerman (1999)
spreekt voor transnationale gemeenschappen zelfs over “transnationale sociale
controle”. Ondanks het feit dat het stadium in het migratieproces - namelijk
permanente vestiging – een toenemende verankering in de ontvangende
maatschappij doet vermoeden, duwen de band met het herkomstland en de
beperkte socio-culturele integratie de blik van tweede generatie jongeren in de
richting van de herkomstregio (Hooghiemstra, 2003).
23 Emirdag – in de provincie Afyon - is een dergelijke getransplanteerde gemeenschap in
Vlaanderen. Het dagelijkse leven in Emirdag is op verschillende manieren vervlochten met het
leven van de Turkse gemeenschap in België: het merendeel van de bewoners heeft familie
wonen in Vlaanderen, bijna alle woningen vormen eigendom van Turkse migranten in België,
in de zomermaanden gonst het van Turkse migranten die de vakantie doorbrengen in hun
herkomstregio, enz (Timmerman, 2006).
99