Liefde kent geen grenzen - Federaal Wetenschapsbeleid

182
De dynamiek van huwelijksmigratie eenzijdig verklaren vanuit de migratiedruk in
het voormalige Oostblok doet geen recht aan de realiteit. Ook Westerse mannen
zetten hun zinnen steeds meer op de Oost-Europese huwelijksmarkt.
Huwelijksmigratie is het resultaat van zowel push als pullfactoren. Belangrijke
pullfactoren in dit opzicht vormen de vraag van Westerse mannen naar vrouwen
uit het voormalige Oostblok en de belofte op een beter leven (Simons, 1999).
Niet enkel de voormalige Sovjet Unie, maar ook Polen verloor een groot aantal
potentiële huwelijkspartners aan België na 1989. België behoorde steeds tot één
van de meest geprefereerde bestemmingen van Poolse migranten. Doorheen de
geschiedenis blijkt de Poolse migratie één van de belangrijkste migraties naar
België (Perrin & Rajabaly, 2003). Zowel tijdens het Interbellum, na de Tweede
Wereldoorlog, als na de beëindiging van de Koude Oorlog kruiste een aanzienlijk
aantal Polen onze landsgrenzen 31 (Centrum voor Gelijkheid van Kansen en
Racismebestrijding, 2006). Belangrijk is echter dat deze migratiebeweging na de
Koude Oorlog andere vormen aanneemt. Conform de feminisering van de
migratiestromen uit de kandidaat-lidstaten van de Europese Unie en de
voormalige Sovjet Unie, kent de geregistreerde migratie uit Polen na 1990 een
uitgesproken vrouwelijk karakter (Perrin & Rajabaly, 2003). Vóór 1990 haalden
mannen de bovenhand in de Poolse migratie naar België. Na 1990 draait deze
trend zich om ten voordele van vrouwen. De sekseratio 32 piekt op 0,80 in 1995 en
daalt vervolgens lichtjes tot 0,65 in 1999 en iets minder dan 0,60 in 2003 (Centrum
voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding, 2006).
Het is duidelijk dat het economische en sociale leed bij de onaangekondigde
ineenstorting van de Sovjet Unie mensen ertoe bracht hun vaderland achter zich te
laten en hun geluk in het Westen te beproeven. De abrupte economische en
politieke veranderingen in het Oostblok in begin de jaren ’90 liggen dus
ongetwijfeld aan de basis van huwelijksmigratie. De vraag rijst of dit vandaag de
dag nog steeds geldt. In welke mate duwt de huidige economische en politieke
situatie in Polen, Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland de blik van vrouwen in de
richting van het Westen?
2.1.2 Economische en politieke factoren die een rol spelen bij huwelijksmigratie
De vroegere Oostblokeconomieën werden gekenmerkt door een hoge graad van
homogeniteit. De landen bezaten gelijkaardige arbeidsmarktkarakteristieken,
zoals een bovenmatige vraag naar arbeid, minimale loonverschillen tussen
31 De massale Poolse migratie wachtte niet op de val van het IJzeren Gordijn. Reeds in de jaren ’70
versoepelde het Poolse Communistische regime de strenge voorwaarden voor het bekomen van
een korte termijn visum. Via buitenlandse deviezen hoopte de Poolse staat de schuldenberg te
verminderen.
32 Aantal mannen/ aantal vrouwen