Liefde kent geen grenzen - Federaal Wetenschapsbeleid

100
Twee bijkomende macrofactoren betreffen de migratiewetgeving en de
kwantitatieve en kwalitatieve samenstelling van de migrantenpopulatie. Deze
samenstelling bepaalt namelijk de kans dat iemand al dan niet een valabele
huwelijkspartner vindt. De eerste migratiestroom uit Marokko en Turkije bestond
quasi uitsluitend uit mannen, die in het kader van de bilaterale akkoorden in
België hun arbeidspotentieel aanboden. Deze “gastarbeiders” hadden initieel een
tijdelijke migratie voor ogen en zouden met hun opgestreken loon terugkeren naar
de achtergebleven familie in Marokko en Turkije. Tijdens deze beginfase werden
migranten aangemoedigd om hun vrouw en familie te laten overkomen. Dit zou
namelijk de oriëntatie op de Belgische samenleving bevorderen (Caestecker &
D’Hondt, 2005). Na de oliecrisis, riep België in 1974 een halt toe aan de
arbeidsmigratie. Omwille van de bilaterale akkoorden bleef de toelating op
gezinshereniging bestaan. We observeren dan ook dat van dit recht in toenemende
mate gebruik wordt gemaakt. In 41,4% van de huwelijken afgesloten voor 1979 is
minstens één van de partners een importpartner. Tussen 2000 en 2003 bedraagt dit
reeds 65,4% (Lodewyckx & Marynissen, 2006). Zoals vermeld, heeft de
verscherping van de migratiewetgeving het onbedoelde effect dat het huwelijk
steeds meer als strategie wordt gebruikt om te migreren. Het huwelijk biedt
immers nog de enige legale uitweg om zich permanent in België te vestigen en
brengt met zich mee dat er zich hier rond een geheel eigen dynamiek ontwikkelt.
Zoals hierboven besproken, was er gedurende de eerste fase van de migratie van
Marokko en Turkije naar België – mede door het soort migratie – sprake van een
mannenoverschot. Demografisch onderzoek naar partnerkeuze toont aan dat
mensen in de eerste plaats de voorkeur hebben voor een partner binnen de eigen
groep (Ouali, 2005). De kans op het vinden van een dergelijke partner hangt af van
de sekseverhouding en de relatieve omvang van de groep. Schaarste binnen de
eigen huwelijksmarkt kan er met andere woorden toe leiden dat men de focus
verruimt tot andere huwelijksmarkten. Dat mannen gedurende de eerste jaren
huwden met een vrouw uit hun herkomststreek, valt te rijmen met deze theorie.
Er waren toen immers amper Marokkaanse en Turkse vrouwen in België.
Ondertussen is er echter een evenwicht ontstaan tussen het aantal huwbare
mannen en vrouwen en blijft desondanks een belangrijke groep kiezen voor een
importpartner (Hooghiemstra, 2003).
Zelfs als er geen schaarste is op de eigen huwelijksmarkt, blijft de blik gericht op
het herkomstland. De kwantitatieve compositie van de huwelijksmarkt is dus niet bij
machte de blijvende huwelijksmigratie te verklaren. De kwalitatieve compositie is
dat wel. Verschillende studies toonden dat de ontwikkeling van Marokkaanse en
Turkse meisjes en jongens in België uit elkaar loopt en dat er een kloof bestaat
tussen beide seksen (oa. Hooghiemstra, 2003; Timmerman, 2006). Turkse en
Marokkaanse jongens vinden meisjes te modern en vrijgevochten, terwijl meisjes
hun mannelijke leeftijdsgenoten dan weer als te traditioneel en te laag opgeleid
beschouwen (Loobuyck, 2005). Er bestaat vandaag veel meer segmentering naar