PROBLEM DURUMU - Prof.Dr. Seval Fer

4öğrendiğini, fizyolojik ve duygusal tepkilerin bu yolla oluştuğunu ortayakoymuştur.Pavlov yaptığı deneyde, bir köpeğin tükürük bezi kanalına ameliyatla birtüp bağlamış ve ses geçirmez bir deney hücresine koymuştur. Öncemetronomla ses vermiş, köpek bu uyarıcıya sadece başını çevirmiş,kulaklarını dikmiştir. Sesi verdikten hemen sonra et tozu içeren bir eriyikvermiştir. Ses ile eti birkaç kez artarda verdikten sonra, sesi tek başınaverdiği durumda da salya tepkisinin meydana geldiğini görmüştür. Et ile salyasalgılama arasındaki ilişki doğal ve otomatik olduğu için, Pavlov yiyeceğe“koşulsuz uyarıcı”, salya salgılamaya ise “koşulsuz tepki” adını vermiştir.Yeni uyarıcıya (sese) ise, köpeğin doğal olarak salya salgılamasına nedenolmadığı için “koşullu uyarıcı”, zil karşısında gösterilen salya salgılamadavranışına ise “koşullu tepki” adını vermiştir. Bu koşullanma süreciaşağıdaki gibi şematize edilebilir (Erden ve Akman,1997:124; Senemoğlu,2002:102-103).Koş ulsuz Uyarıcı(Et)Koş ulsuz Tepki(Salya)Koş ullu Uyarı c ı + Koş ulsuz UyarıcıKoş ulsuz Tepki(Ses) (Et) (Salya)Koş ullu Uyarı c ı(Ses)Koş ulsuz Tepki(Salya)Şekil 1. Koşullanma SüreciKaynak: Erden,M. Akman,Y.(1997). Eğitim psikolojisi (Gelişim-Öğrenme-Öğretme).Ankara: Arkadaş Yayınevi. s.124 ve Senemoğlu,N.(2002). Gelişim, öğrenme veöğretme. Ankara: Gazi Kitabevi. s.103’den uyarlanmıştır.Pavlov’a göre, koşullu tepkiler, sinir sisteminin tipi ile ilişkilidir. Bunedenle, bireyler arasında öğrenme yeteneği bakımından doğuştan gelenayrımlar vardır (Binbaşıoğlu,1978:22).Klasik koşullanmanın gerçekleşmesi için aşağıda sıralanan durumlarınoluşması gereklidir.-4-