PROBLEM DURUMU - Prof.Dr. Seval Fer

25özümsemeciye (assimilational) karşı yerleştirmeci (accommodational). Dunnve Dunn (1978) stilleri, bir öğrenme ortamındaki tercih unsurlarına göresınıflandırmışlardır. Örneğin, çeşitli çevre durumları (ses ve ışık gibi) ve,kendisi ve diğerleri (akranlar ve yetişkinler gibi) ile olan etkileşimi. Farkıyazarlara göre biliş merkezli kuramlar kapsamında bulunan Renzulli ve Smithve ayrıca Holland, Grigorenko ve Sternberg tarafından etkinlik merkezlikuramlar kapsamında değerlendirilir. Renzulli ve Smith (1978), projeler,ezberleme ve tekrar aktiviteleri, akranlarla beraber çalışma (peer teaching)gibi konularda sınıf ortamında tercih edilen çalışma stillerini ortayakoymuşlardır. Benzer türden ancak daha çok iş dünyasına yönelik bir kuramda Holland (1973) tarafından ortaya konmuştur. Bu kuramda çalışmahayatına ilişkin olarak gerçekçi (realistic), araştırmacı (investigative),sanatsal (artistic), sosyal (social) ve girişimci (enterprising) stilleribulunmaktadır (Grigorenko ve Sternberg, 1997: 296).Bu üç yaklaşım sadece ilgilendikleri kapsam açısından değil, aynızamanda daha önce bahsedildiği üzere stillerin işlevsel olarak ortayakoyulabilmesi açısından da farlılık gösterirler. Biliş ve kişilik merkezliyaklaşımlarda stiller genellikle, zıt kutuplu bir yapıdadır (örneğin bir kişi yaalan bağımsızdır ya da alan bağımlıdır, ama ikisi birden değildir). Buyaklaşımlarda stiller, çeşitli durumlarda tutarlıdır ve süreklilik (zaman içindedeğişmeyen) arz ederler. Ayrıca yaşam içerisinde eğitimle çok azdeğiştirilebilirler. Biliş ve kişilik merkezli stiller, eğitim durumlarında çoğu kezyapı olarak zaman içerisinde kararlılık gösteren girdiler olarak görülürler;ayrıca kuramlar, belli stillerin diğerlerinden daha iyi olduğunu kabul edenyerleşik bir değerlendirme şekline sahiptirler. Örneğin, çağdaş toplumda“derinlemesine düşünen” olmak, “yüzeysel düşünüp ani tepkide bulunan”olmaktan veya “ardışık” olmak, “dağınık” olmaktan daha faydalı olarakgörülebilir. Bu stiller öncelikle özel olarak tasarlanmış laboratuarkoşullarında ölçülürler. Ancak etkinlik merkezli yaklaşım kapsamında bulunanstiller, daha kolay ve zahmetsiz yöntemlerle eğitim ortamlarında ölçülürler.Etkinlik merkezli bakış açısına sahip kuramcıların büyük kısmı stillerin,yaşam süreci içerisinde geliştirilip değiştirilebileceğini ifade ederler. Bukapsamda stiller “sonsuza kadar donmuş” değil, dinamik bir yapıda görülür.Ayrıca etkinlik merkezli yaklaşımda iyi veya kötü stiller de yoktur. Amaç,belirli durumlar için en uygun stillerin tespit edilmesi ve geliştirilmesidir(Grigorenko ve Sternberg, 1997: 296).-25-