PROBLEM DURUMU - Prof.Dr. Seval Fer

233. Bilişsel Kişilik Stili (Cognitive Personality Style): Farazi öğrenmestili soğanının en içte bulunan üçüncü katmanı ise, bilişsel kişilik stilidir.Bireyin, çevreyle doğrudan ilişkisi olmayan bilgiyi organize etme veözümseme konusundaki yaklaşımı olarak tanımlanan bilişsel kişilik stili,dolaylı olarak ortaya konulan ve ancak bireyin davranışlarının değişiköğrenme ortamlarında gözlenmesiyle anlaşılabilir hale gelen, üstü kapalı vegöreceli olarak kalıcı bir kişilik boyutudur (Riding ve Cheema,1991:197).3.2. Grigorenko ve Sternberg’in Stil SınıflamasıBilindiği üzere, bir öğrencinin yeteneklerinin seviyesi, çoğunlukla onunakademik başarısının ana göstergelerinden biri olarak kabul görür. Her nekadar psikologlar veya eğitimciler detaylar ve teori üzerinde önemli orandadeğişik fikirlere sahip olsalar da, bireyin sahip olduğu yeteneklerin akademikbaşarı üzerinde önemli etkisinin bulunduğu hususunda tespit edilmiş bilgilermevcuttur.Ancak yetenekler akademik başarıyı tamamen yordama gücündedeğillerdir. Araştırmacılar, akademik başarıyı etkileme gücünde olan diğerdeğişkenleri ararken, bilişin (cognition) stilsel (stylistic) yanları diyeadlandırılan bölümünün üzerinde büyük ölçüde durmuşlardır. Bir kişinin tipikveya alışılmış problem çözme, düşünme, algılama ve hatırlama biçiminiyansıtan bir stil fikri ilk olarak Allport (1937) tarafından ortaya konmuştur. Ogünden bugüne, araştırmacılar, stil gerçeğini anlamak amacıyla değişikkuramlar geliştirmişlerdir. Grigorenko ve Sternberg (1995) stil literatürününbir incelemesini yapmış ve öğrenmenin stilsel (stylistic) yanlarına dair üçgenel yaklaşım tespit etmişlerdir (Grigorenko ve Sternberg, 1997: 295).1. Biliş Merkezliler (Cognition-Centered): Bilişsel stiller (cognitivestyles) ile ilgilidir. Bu yaklaşım içinde kalan kuramcı ve araştırmacılar,“bireylerin algısal ve zihinsel (intellectual) etkinliklerde gösterdikleri, bireyinkendisine özgü ve kendi içinde tutarlı (self-consistent) işlem biçimleri”ninaraştırılmasına çalışmışlardır (Karp, Oltman, Raskin, Witkin, 1971: 3; Akt.Grigorenko ve Sternberg, 1997: 295). Bu yaklaşım kapsamında üzerindeçalışılmış olan bazı stiller şunlardır; düzeyleme-keskinleştirme (levelingsharpening)(Örneğin, küçük farklara yüksek duyarlık (hypersensitivity)eğilimine karşılık özümsemeyi (assimilation) en maksimize etme eğilimi, alanbağımlı-alan bağımsız (field dependence-field independence) (Örneğin,-23-