PROBLEM DURUMU - Prof.Dr. Seval Fer

51. Ortamda et-salya gibi doğal bir uyarıcı-tepki bağı bulunmalıdır. Gözeışık tutulunca göz bebeğinin büyümesi, göze üflenince gözün kırpıştırılması,dize vurulunca ayağın yukarı doğru hareket etmesi, ani gürültü karşısındairkilme gibi tepkiler bu bağlara örnektir.2. Koşullu uyarıcı, koşulsuz uyarıcıdan hemen önce ve iki uyarıcı arasındafazla ara bırakılmadan verilmelidir.3. Koşullu uyarıcı ile koşulsuz uyarıcı bağının tekrarlanması gerekir.Tekrarın sıklığı, kurulan bağın şiddetini artırır (Erden ve Akman,1997:125).Koşullanmanın meydana gelmesinde bu ilkelerin haricinde koşullamasürecine ilişkin bilgilendiricilik, pekiştirme, sönme, genelleme ayırt etme gibibazı ilkelere de dikkat etmek gereklidir. Bu klasik koşullanma ilkelerinin tümöğrenme ortamlarında, bilhassa da okul ortamında kullanılma alanı sınırlıolmakla birlikte, duyuşsal ve duygusal özelliklerin kazandırılmasında önemlirol oynar (Erden ve Akman,1997:125-127; Senemoğlu, 2002:103-111).Davranış psikologları, Pavlov’un koşullu tepki yöntemiyle öğrenmeninmeydana gelmesi açıklamasını benimsemiş ve onu bir öğrenme kuramı halinegetirmişlerdir. Amerikalı davranışçı psikolog John Broadus Watson dabunlardan biridir.Watson’a göre, koşullu ve koşulsuz uyarıcılar birbirlerine çok yakınzamanlarda verildiğinde öğrenme meydana gelir. Ayrıca bu uyarıcılar nekadar sık birlikte verilirse aralarındaki ilişki de o kadar güçlenir. Bir uyarıcıyaverilecek tepki, aynı uyarıcıya karşı en son yapılmış ve en sık tekrarlanmıştepkidir (Aydın,1999:142). Watson, yürüme, konuşma, koşma gibi karmaşıkbecerilerin tamamının uyarıcı ve tepki arasında bağ kurma yoluyla öğrenilmişdavranışlar olduğunu ve bütün bu davranışların klasik koşullanma yoluylaöğretilebileceğini savunmuştur. Hatta düşünmenin bile bu süreç yoluylaanaliz edilebileceğini ileri sürmüştür.Edwin Ray Guthrie, Pavlov ve Watson’dan farklı olarak öğrenmenin tek birilke ile açıklanabileceğini savunur ve bu ilkeye “bitişiklik” adını verir.Guthrie’ye göre, bir uyarıcıya karşı verilen tepkinin, daha sonra, aynı uyarıcı-5-