PROBLEM DURUMU - Prof.Dr. Seval Fer

13veya ondan ayrı olarak ani bir sezgi ve kavrayış oluşabilir. Bu açıdanöğrenme, davranıştaki değişmeden ziyade algı ve kavramadaki değişmedir.Bu konuda Gestalt psikologlarından W.Köhler, Tenerife Adalarında birmaymun türü olan şempanzeler üzerinde deneyler yapmıştır. Bu deneylerdenbirinde bir şempanze, birbiri içerisine monte edilebilecek iki bambu kayışıbulunan bir kafese kapatılmıştır. Kafesin dışına şempanzenin kollarıyla vehatta kamışlarla erişemeyeceği kadar bir uzaklığa da muz konmuştur.Şempanze, kamışların her biriyle muzları alamayınca, iki kamışı birbirinemonte ederek muzlara erişip kafesin içine almıştır. Bu olay, Gestaltçılaragöre basit bir “bağ kurma” işidir. Deneyde şempanze çevresini incelemiş,birtakım deneme-yanılma davranışlarında bulunmuş, eski yaşantılarından vezihnindeki tasarımlardan yararlanarak, çevresindeki nesneler arasındabulunan ilişkileri görmüş ve sorununu çözecek bir sonuca erişmiştir. Bu türöğrenmelerde problem çözülürken yapılan iş, bilinenlerden hareketlebilinmeyenleri bulmaktır. Bilinen yollar problemi çözmeye yetmezse çözümbirdenbire zihinde belirebilir. İşte Gestaltçılar bu tür öğrenmeye kavrayışyoluyla öğrenme (içgörüsel öğrenme) adını vermişlerdir (Binbaşıoğlu,1978:36-38; Koç ve diğerleri,2001:167-169; Selçuk, 2001: 175; Senemoğlu,2002:256-259).Bu kurama göre insan öğrenmesinin büyük bir kısmı bu türdenöğrenmelerdir. Öğrenmede geçmiş yaşantılarla yeni algılar arasında bağlantıkurmak önemlidir. Birey yeni algıladığı şeylerle geçmiş yaşantılar arasındabağlantı kurarak yeni öğrenilenlere bir anlam verir ve böylece geçmişyaşantılarla yeni öğrenilenler arasında bütünlük sağlanır. Bu tür öğrenmedeen önemli ilke; içinde bulunulan durumda, çeşitli öğrenme yollarının veözelliklerinin bütün olarak görülmesi ve aralarında anlamlı bir bağkurulabilmesidir (Koç ve diğerleri,2001:172).Bilişsel kuramlar, gözlenebilen davranışlarının yanı sıra öğrenmeninbireydeki içsel süreçleri ve yapıları ile ilgilenir. Öğrenmeyi bu açıdaninceleyen kuramlardan birisi de bilgiyi işleme kuramıdır. Bilgiyi işlemekuramına göre öğrenme, bilgisayarların çalışmasına benzetilir ve girdilerinçıktılara dönüştürülmesi olarak görülür. Birçok bakımdan bilgisayarlar, insanbeynine benzer. Bilgi alınır, işlenir ve çıktılar üretilir. Öğrenme durumundagöze, kulağa ve diğer duyu organlarına gelen fiziksel uyarıcılar, sinirselmesajlara dönüştürülürler. Bundan sonra bu mesajlar, anlamlandırılır,-13-