Moderna umjetnost u Hrvatskoj - Institut za povijest umjetnosti

opusa pojedinačnih članova Gorgone. Što se tiče organiziranja
izložbene aktivnosti, ona se odvijala u izvaninstitucionalnom
prostoru “Studija G”, odnosno u iznajmljenoj radionici za izradu
okvira “Salon Šira”, “da bi mogla djelovati potpuno neovisno o
politici izložbenih institucija”, dakle u znaku “nepristajanja”. U
razdoblju između 1961. i 1963. godine izlagali su u ovom prostoru
Jevšovar, Knifer, Seder i Vaništa, prezentirajući “radikalnu volju”
u samosvjesnoj razradi konceptualnog principa svog rada, koja
je išla od ukidanja estetike iluzionizma, “lijepe” pikturalnosti
i efekta “uravnotežene” kompozicije, do dosljedne redukcije
problematike slike na znak i ideje “da se naslika bespredmetna
meditacija”. U svakom se pojedinačnom slučaju zapravo
radilo o iskazivanju stava o medijskim mogućnostima slike,
dakako u ozračju kruga Gorgone, ali i unutar izvrsne slikarske
kulture samih umjetnika. Pod svim je ovim uvjetima slika
“kao rezultat” bila bliža samom procesu slikanja kao načina
slikarskog ponašanja ili postojanja nego slikarstvu kao zbirci ili
opusu gotovih slika (djela, predmeta). Jevšovarova slika “Siva
površina” (1960-1962) koja je nastajala u dužem vremenskom
periodu nanošenja kistom sive boje na podlogu platna te
njenog neprestanog skidanja špahtlom, dakle u procesu koji
se ritualno ponavljao, govori o načinu ponašanja slikara u
određenom životnom i kreativnom razdoblju od dvije godine kao
neopozivoj umjetnikovoj odluci i izboru. Ovakvu demonstraciju
anti-estetičkog stava, koju je Jevšovar izrazio riječima “moje
slikanje je negacija oblika, prljanje bijele površine”, nešto
će kasnije Vaništa svoja monokromna polja tek s jednom
horizontalnom crtom koja je, po autoru, “jedini ostatak sadržaja,
teme u tom slikarstvu bez iluzionizma”, zamijeniti potpunom
konceptualizacijom slike, odnosno faktički proces izvođenja
zamijeniti verbalnom deskripcijom postupka (Srebrena linija
366