Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

stvo i krivi~noto pravo (dejstvie vo krivi~nopravna smisla). Takvoto
dejstvie, soglasno svojot pridones vo nastanuvaweto na krivi~noto
delo, mo`e da se pojavi kako: 1 0 dejstvie na izvr{uvawe, 2 0 dejstvie na
pottiknuvawe, 3 0 dejstvie na pomagawe i 4 0 dejstvie na organizirawe.
2. DEJSTVIE NA IZVR[UVAWE
1. Poim na dejstvieto na izvr{uvawe. Dejstvieto na izvr{uvawe
na krivi~noto delo e ona dejstvie so koe se ostvaruva posledicata
na krivi~noto delo. Toa e element na krivi~noto delo i voobi~aeno
e sodr`ano vo zakonskoto bitie na krivi~noto delo vo forma na zabrana
(prohibitivna norma) ili naredba (imperativna norma) za opredeleno
storuvawe, odnosno propu{tawe. Toa e to~no odredeno dejstvie
i krivi~noto delo mo`e da se izvr{i samo so toa dejstvie. Me|utoa,
kaj nekoi krivi~i dela dejstvieto na izvr{uvaweto ne e ozna~eno vo
zakonskoto bitie na krivi~noto delo i toga{ se iznao|a so tolkuvawe.
127 Taka, na primer, kaj krivi~noto delo ubistvo e opredelena samo
posledicata (li{uvawe od `ivot), no ne i dejstvieto na izvr{uvaweto
koe mo`e da se izvr{i na pove}e na~ini, odnosno na koj i da e na~in.
Vo drugi slu~ai, pokraj dejstvieto na izvr{uvaweto e opredleno i sredstvoto
so koe se ostvaruva dejstvieto, a ponekade toa e storeno i so
na~inot na izvr{uvaweto na dejstvieto. Taka, na primer, kaj krivi~noto
delo predizvikuvawe op{ta opasnost od ~l. 288 KZ, kako sredstvo
na dejstvieto na izvr{uvaweto se navedeni po`ar, poplava, eksplozija,
otrov, otrovni gasovi, jonizira~ko zra~ewe, motorna sila itn,
a kaj te{kata kra`ba od ~l. 236 KZ, se opredeluvaat posebni na~ini na
izvr{uvawe na dejstvieto kako {to se: kr{ewe ili provaluvawe,
drzok na~in i dr. Vo ovie slu~ai za postoewe na krivi~noto delo e potrebno
dejstvieto na izvr{uvaweto da bide ostvareno so navedenite
sredstva ili na odredeniot na~in. Vo sprotivno krivi~noto delo ili
voop{to ne postoi, ili pak ne se raboti za toa, tuku za drugo krivi~no
delo.
2. Dejstvieto na izvr{uvaweto na krivi~noto delo mo`e da
bide odredeno 1 0 kumulativno ili, 2 0 alternativno.
1 0 Kaj kumulativnoto opredeluvawe na dejstvieto, za postoewe
na krivi~noto delo e potrebno site dejstvija sodr`ani vo opisot na
deloto da se ostvareni, za{to duri site zaedno pretstavuvaat edno
dejstvie na izvr{uvaweto. Toa e povekeaktivno dejstvie. Taka, na pri-
127
Toa e osobeno slu~aj kaj onie krivi~ni dela kaj koi dejstieto na
izvr{uvaweto ne e to~no poimno opredeleno, taka {to podle`i na ocena od
strana na sudot za toa dali edno fakti~ko povedenie pretstavuva dejstvie na
izvr{uvawe. Takvi se, na primer, krivi~nite dela kaj koi dejstvieto na
izvr{uvaweto e odredeno kako "nesovesno postapuvawe", "nesovesno lekuvawe"
i sl. Vidi: Srzenti}, Stai}, Lazarevi}, op. cit. str. 139.
127