Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

II. CELI NA KRIVI^NITE SANKCII
1. Opredeluvaweto na celite na krivi~nite sankcii e bitna
pretpostavka za nivnoto pravilno propi{uvawe, izrekuvawe i izvr-
{uvawe. Ottamu, sekoe krivi~no zakonodavstvo koe pretendira da bide
vo funcija na ostvaruvaweto na ~ovekovite prava i slobodi mora jasno
da gi definira i da sozdade uslovi za nivno ostvaruvawe. Sledej}i ja
taa nasoka i na{iot zakonodavec si postavil za zada~a vo samiot krivi~en
zakonik da gi precizira ovie celi i na toj na~in da ne dozvoli
nikakvi dvoumewa vo vrska so elementite {to ja opredeluvaat represivnata
kriminalna politika. Me|utoa, so ogled na toa {to razli~nata
priroda na oddelnite sankcii go pravi osobeno te{ko opredeluvaweto
na op{tite celi na site krivi~ni sankcii, na{iot zakonodavec
se re{il za posebno definirawe na celta na kaznuvaweto, celta na
alternativnite merki, celta na merkite na bezbednost i celta na vospitnite
merki i maloletni~kiot zatvor. Vakvata opredelba, vsu{nost,
e razumna i opravdana, za{to ovozmo`uva jasno voo~uvawe na razlikite
vo punativniot pristap kon osudenite lica za storeni krivi~ni
dela i na motivite {to tie razliki gi opravduvaat.
2. Spored ~l. 32 KZ pokraj ostvaruvawe na pravdata, cel na kaznuvaweto
e: (1) spre~uvawe na storitelot da vr{i krivi~ni dela i
negovo prevospituvawe i, (2) vospitno da se vlijae vrz drugite da ne
vr{at krivi~ni dela. Od vakvata opredelba jasno proizleguva deka
spored na{eto pozitivno krivi~no zakonodavstvo osnovna cel na kaznuvaweto
e ostvaruvaweto na pravdata, {to zna~i deka pri propi{uvaweto,
izrekuvaweto i izvr{uvaweto na kaznite mora vo prv red da
bide zadovolen elementot na pravdata - pravedna odmazda. 370 Duri potoa,
ili na vtoro mesto, doa|a baraweto da se postigne specijalnata i
generalnata prevencija. Pritoa, zakonodavecot ostavil ovie mo{ne
370
Poinaku: Kambovski, V. Kazneno pravo, op{t del, str. 851. Spored
nego, "Retribucijata, formulirana kako barawe za spravedliva i srazmerna,
proporcionalna kazna, ne e definirana i ne mo`e da se definira kako cel na
kaznuvaweto. Storitelot ne go kaznuvame za da mu naneseme zlo! Retribucijata
e protkaena vo samata priroda na kaznata kako spravedlivo poramnuvawe
so nanesenoto zlodelo." Na vakvite i sli~ni tvrdewa, smetam dovolno e samo
kratko da se odgovori: ako ne{to se bara, baranoto ne e ni{to drugo tuku cel!
Vo taa smisla, vpro~em, jasno se izrazil, a potem na toa zaboravil i samiot
Kambovski. Taka na str. 25, toj veli: "Kako supstitucija, cel, ili praven ideal
na krivi~noto pravo, sodr`inata na pravdata ja ispolnuvaat..." i "...ako
pravdata e ne samo su{tina, tuku i cel na pravoto - toa zna~i priznavawe deka
pravoto ima svoja cel." Ili, na str. 268 kade veli: "Baraweto za spravedliva
kazna e izre~no predvideno so KZM (~l. 32) kako cel na kaznuvaweto: pokraj
ostvaruvaweto na pravdata, cel na kaznuvaweto e i specijalnata i generalnata
prevencija!"
323