Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

onie efekti {to od nivnata primena se reperkutiraat sprema nevinite
lica.
2 0 Krivi~nata sankcija treba da bide humana, odnosno da ne se
sostoi vo izma~uvawe na storitelot na krivi~noto delo.
3 0 Krivi~nata sankcija treba da bide moralna {to zna~i od takov
karakter {to jasno ja izrazuva op{testvenata osuda za povredata
na opredeleni moralni vrednosti i potrebata za nivna interiorizacija
vo svesta na onoj komu mu e izre~ena.
4 0 Krivi~nata sankcija treba da bide srazmerna na te`inata na
krivi~noto delo i stepenot na krivi~nata odgovornost na storitelot.
So toa se postignuva nejzinata pravednost ottamu {to sekoj podednakvo
ja ~uvstvuva op{testvenata osuda za storenoto.
5 0 Krivi~nata sankcija treba da e delliva: da e od takva priroda
{to, vo zavisnost od karakteristikite na li~nosta i okolnostite na
krivi~noto delo, ovozmo`uva da se izrekuva vo pogolema ili pomala
mera. Dellivosta (prilagodlivosta, individualizacijata) na sankciite
e takvo oble`je so koe vo celost e opredelen i pokrien postojniot
sistem na krivi~nite sankcii vo na{ata zemja.
6 0 Edna od karakteristikite na krivi~nite sankcii e i nivnata
zamenlivost. Vo slu~ai koga za toa postojat opravdani pri~ini ovaa
karakteristika pru`a mo`nost odredena sankcija da se zameni so drug
vid (komutacija).
7 0 Krivi~nata sankcija treba da e otpovikliva, odnosno od takva
priroda (karakter) {to ovozmo`uva da se odbegnat posledicite do
koi mo`e da dojde pordi nejzinoto pogre{no izrekuvawe (sudski samovolija,
zabludi i gre{ki) i primena. Mo`no e da se otpovika i popravi
sekoja sankcija {to vo celost ne e izvr{ena, a nekoi vidovi sankcii
(pari~nata kazna, na primer) duri i po nejzinoto izvr{uvawe.
8 0 Posebno zna~ajno obele`je na krivi~nite sankcii se sostoi
vo toa {to mo`at da se izrekuvaat samo po izvr{eno delo {to zna~i
isklu~ivo post delictum.
9 0 Krivi~nata sankcija treba da bide neizbe`na. U{te anti~kite
filozofi ja zabele`aa okolnosta deka nade`ta vo nekaznivosta
se javuva kako eden od glavnite pri~ini na kriminalitetot. Ottamu,
Ciceron, Bekarija i drugi, baraa kaznata da bide neizbe`na, kako zna-
~aen kriminalnopoliti~ki postulat koj do denes ne e ostvaren. Ednostavno
krivi~nite sankcii "mora da bidat ednakvi kako za prviot taka
i za posledniot gra|anin," i vo taa smisla neizbe`ni, za{to "neizbe-
`nosta na kaznata, makar i blaga, sekoga{ posilno }e deluva odo{to
stravot od pote{kata kazna, ako toj strav e spoen so nade`ta deka kaznata
}e se izbegne. Za{to i najmaloto zlo ako ne mo`e da se izbegne
gi pla{i lu|eto, dodeka nade`ta, toj nebesen podarok koj ~estopati ni
go nadomestuva seto ostanato, sekoga{ ja odale~uva pomislata na pote-
{ka kazna, osobeno ako se pothranuva so primerite na nekaznuvawe
340