Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

VI. VIDOVI KAZNI
1. KAZNA LI[UVAWE OD SLOBODA
1. Kaznata li{uvawe od sloboda (za koja na{iot zakonodavec
pogre{no go upotrebuva terminot - zatvor) se sostoi vo ograni~uvawe
na slobodata na dvi`ewe na storitelot na krivi~no delo na opredeleno
vreme. Ovaa kazna e predvidena isklu~itelno kako glavna kazna (~l.
33 st. 2 KZ), so op{t zakonski minimum od 30 dena i op{t zakonski maksimum
od 15 godini. Ottamu, prizleguva deka ovaa kazna e vremenski
ograni~ena kazna koja se izrekuva na polni godini i meseci, a kaznata
li{uvawe od sloboda do 6 meseci i na polni denovi.
2. Vo opredeleni slu~ai predvideni vo KZ mo`e da se izre~e i
kazna do`ivotno li{uvawe od sloboda (~l. 35 KZ). Kaznata do`ivotno
li{uvawe od sloboda (koja kaj nas za prv pat se pojavi so KZ od 1996,
kako zamena za so Ustavot od 1991 godina ukinatata smrtna kazna)
mo`e da se propi{e samo za te{ki formi na krivi~ni dela storeni so
umisla za koi e propi{ana kazna li{uvawe od sloboda vo traewe od
petnaeset godini (~l. 35 st. 2). So drugi zborovi, taa ne mo`e da se propi{e
kako edinstvena glavna kazna (~l. 35 st. 3 KZ), tuku sekoga{
alternativno so kaznata li{uvawe od sloboda do petnaeset godini.
Od nejzinoto alternativno propi{uvawe samo kon kaznata li-
{uvawe od sloboda vo traewe od 15 godini treba da se razlikuva, alternativata
na samata kazna do`ivotno li{uvawe od sloboda. Imeno, namesto
kaznata do`ivotno li{uvawe od sloboda, mo`e da se propi{e i
izre~e kazna li{uvawe od sloboda vo traewe od 20 godini (~l. 35 st. 1
KZ): vo takov slu~aj kaznata li{uvawe od sloboda od 20 godini pretstavuva
zamena na kaznata do`ivotno li{uvawe od sloboda. Pritoa,
va`no e da se naglasi deka do`ivotnoto li{uvawe od sloboda i nejzinata
komutacija - li{uvaweto od sloboda vo traewe od 20 godini se
apsolutno odredeni kazni. Toa zna~i deka, ako se opredeli za nivno
izrekuvawe, sudot ne mo`e da izbira nekoe drugo vremensko traewe na
kaznata nad op{tiot zakonski maksimum od 15 godini (na primer, 45
godini, namesto do`ivotnoto li{uvawe od sloboda, odnosno 17 ili 23
godini, namesto kaznata li{uvawe od sloboda od 20 godini). Kako
edinstven korektiv na apsolutnata priroda na kaznata do`ivotno li-
{uvawe od sloboda e predvidena mo`nosta osudeniot da bide uslovno
osloboden, no ne pred da izdr`i najmalku 15 godini od izre~enata kazna
(~l. 36. st. 4 KZ).
Va`no e da se istakne i toa deka kaznata do`ivoto li{uvawe od
sloboda ne mo`e da se izre~e na storitel koj vo vreme na izvr{uvawe
na krivi~noto delo ne navr{il dvaeseti i edna godina od `ivotot (~l.
lkani, toa ne mo`e da go storat negovite pretstavnici poedine~no ili grupno.
373