Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

G l a v a I
POIM, PREDMET I ZADA^I NA KRIVI^NOTO PRAVO
I. POIM NA KRIVI^NOTO PRAVO
1. Terminot krivi~noto pravo voobi~aeno se upotrebuva za da
se ozna~i edna od grankite na pozitivnoto zakonodavstvo i edna od grankite
na pravnite nauki. Ottamu, krivi~noto pravo se javuva kako posebna
granka na pozitivnoto zakonodavstvo i kako posebna pravna nau-
~na disciplina.
2. Krivi~noto pravo kako posebna granka na pravoto vo zakonodavstvoto
na edna dr`ava se sostoi od niza krivi~nopravni propisi za
krivi~nite dela, nivnite storiteli i krivi~nite sankcii. Ili, poinaku,
toa e zbir (sistem) na pravni propisi sodr`ani vo Krivi~niot
zakonik so koi se opredeluvaat krivi~nite dela i krivi~nite sankcii
protiv storitelite na tie dela.
Navedenata definicija, soglasno negovite formalni elementi,
krivi~noto pravo go opredeluva kako pravna pojava (kako pojava isklu-
~ivo od pravna priroda, kako praven izraz) i ottamu e necelosna. Taa e
formalna definicija na krivi~noto pravo, za{to so nea krivi~noto
pravo se opredeluva samo kako postoewe na sistematizirani i usoglaseni
pozitivni krivi~nopravni propisi koi se sodr`ani vo zakonot.
Spored nea, krivi~noto pravo e sistem na zakonski propisi so koi
opredeleni povedenija na lu|eto se kvalificiraat kako krivi~i dela,
a za nivnite storiteli se propi{uva krivi~na sankcija, ili pokratko,
zbir na propisi za krivi~nite dela i sankciite za storitelite na tie
dela. Toa e formalna, juridi~ka definicija koja ne ka`uva koja e sodr`inata
na ova granka na pravoto, negovata cel i socijalna funkcija.
So nea ne se vodi smetka za krivi~noto pravo kako pojava na op{testveniot
`ivot zad koja stojat opredeleni pri~ini (kako proizvod na
opredeleni op{testveni odnosi). Ottamu, nu`no e opredeluvaweto i
na materijalnata definicija na krivi~noto pravo kako za{tita na
opredeleni dobra, vrednosti, odnosi i interesi na op{testvoto i poedinecot.
Me|utoa, i materijalnata definicija, so koja se opredeluva
krajnata pri~ina na nastanuvaweto na krivi~noto pravo (odreduvawe
na krivi~noto pravo od sociolo{ko stojali{te), ne e celosna. Toa
proizleguva ottamu {to taa uka`uva na krivi~noto pravo kako na
op{testvena pojava i na celta na koja toa pravo í slu`i, me|utoa, ne i
na obemot i natamo{niot na~in na za{titata na navedenite dobra,
vrednosti, odnosi i interesi, so ogled na toa {to i ostanatite granki
19