Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

oblik na sistem na dupli kolosek 565 ili kako sistem na supstitucija. 566
Podlogata na takvite razmisluvawa ja sozdade evolucijata na kaznite
i merkite na bezbednost osobeno vrz planot na nivnoto izvr{uvawe.
Toj razvoj do tolku gi pribli`i ovie merki edna kon druga {to nivnoto
zakonsko razlikuvawe go svede na pravna fikcija. Ottamu i potrebata
za otstranuvawe na taa fikcija so posredstvo na zakonska intervencija
{to }e dovede do unifikacija na ovie merki. Vo pogled na
re{enijata {to se nudat za ostvaruvawe na ovoj proces se izdvojuvaat
dve teoretski nasoki. Prvata poteknuva od privrzanicite na novata
op{testvena odbrana koja se zalaga za voveduvawe edinstven sistem na
merki na za{tita od kriminalitetot. Vtorata nasoka e za voveduvawe
na edinstven sistem na kazni. I dvete nasoki se na linijata na edinstven
monisti~ki sistem na sankcii so taa razlika {to prvata e za takva
unifikacija so koja se eliminiraat kaznite za smetka na merkite na
bezbednost, a vtorata, za unifikacija {to vodi kon edinstvena primena
na kaznata. Monisti~kiot sistem {to go predlaga dvi`eweto na novata
op{testvena odbrana se potpira vrz raznovodni terapeutski merki
{to imaat za cel za{tita na op{testvoto od kriminalitetot po
pat na resocijalizacija na prestapnicite. Ovie merki se nerealna konstrukcija,
za{to go prenebregnuvaat zna~eweto na socijalno eti~kiot
prekor i nu`noto dejstvo na retribucijata (stradaweto i zastra{uvaweto).
Za razlika od niv, teoreti~arite {to ja podr`uvaat vtorata
nasoka so pravo istaknuvaat deka onie merki na bezbednost ~ija {to
priroda nu`no e retributivna, treba da se pomestat me|u kaznite. Merkite
na bezbednost pak {to se od medicinski karakter treba da se
isklu~at od krivi~noto pravo i da se prefrlat vo pravoto od oblasta
na socijalnata za{tita kade {to vsu{nost im e i mestoto. 567 Na toj
565
Spored dualisti~kiot sistem ili kako {to u{te se narekuva sistem
na dupli kolosek ili kumulativen sistem na opredeleni kategorii na
delinkventi (nepresmetlivi, smaleno presmetlivi lica, povratnici, alkoholi~ari
i narkomani, skitnici, pita~i, prostitutki od zanaet, profesionalni
delinkventi i delinkventi od navika) im se izrekuvaat i kazni i merki na
bezbednost koi sukcesivno se izvr{uvaat. Redosledot na izvr{uvaweto varira
vo razli~ni zakonodavstva i zavisi od toa za koja kategorija delinkventi
se raboti. Podrobno: Lazarevi}, Lj. Kazne i mere bezbednosti..., str. 29-30.
566
Sistemot na supstitucija pretstavuva samo edna varijanta na dualisti~kiot
sistem. Vo krivi~nite zakonodavstva koi go prifa}aa ovoj sistem
postoi mo`nost od izrekuvawe na kaznata i merkata na bezbednost sprema
opredeleni kategorii na delinkventi, me|utoa sudot mo`e da odlu~i izre~enata
merka na bezbednost da ja zameni izre~enata kazna. Vidi: ibid, str. 30.
567
Taka: Ba~i}, F. Mere bezbednosti u na{em sistemu krivi~nih sankcija,
JRKKP, Beograd, 1965/1, str. 18-21, i mo{ne blisku na toa Kambovski, V. Osnovi
i pravci na reformata na Makedonskoto kazneno pravo, Makedonska revija
za kazneno pravo i kriminologija, Skopje, 1994/1, str. 35-36.
481