Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

krivi~noto delo: storuvawe i nestoruvawe i soglasno toa site krivi~ni
dela se delat na krivi~ni dela so storuvawe i krivi~ni dela so nestoruvawe.
2. Krivi~ni dela so storuvawe (komisivni krivi~ni dela, delicta
commissivum) se izvr{uvaat so volevo prezemawe na telesno dvi`ewe.
Tie im se protivni na normite koi zabranuvaat opredeleno povedenie
(prohibitivni normi) - liceto se kaznuva zatoa {to storilo ne{to
{to ne smeelo da go stori.
Vo praktikata, po pravilo, ne e te{ko da se utvrdi dali edno
povedenie e storuvawe ili nestoruvawe: na primer koga nekoj "krvni-
~ki" pretepa drugo lice, a potoa propu{ti da povika lekar. No, mo`ni
se opredeleni situacii koga odgovorot na toa pra{awe ne e ednostaven.
Toa e osobeno slu~aj kaj nebre`nite dela kade {to aktivnoto
dejstvie ~esto e sledeno i so odredeno propu{tawe: na primer, koga
voza~ no}e parkira kamion neobele`an so propisen znak na rabot od
patot, na koj so svoe vozilo naletuva i zaginuva drug voza~, koga tatkoto
ostavi napolnet pi{tol, a propu{ti da go zaklu~i ormanot poradi
{to negoviot maloleten sin vo igra ubie svoe drugar~e ili koga
doa|a do vlo{uvawe na zdravstvenata sostojba na bolniot od nesovesno
postapuvawe na lekarot. Vo odgovorot na pra{aweto dali vo navedenite
primeri se raboti za storuvawe ili nestoruvawe prioritet treba
da mu se dade na storuvaweto, a duri koga aktivnoto dejstvie ne e protivpravno
i skriveno doa|a predvid propu{taweto.
3. Krivi~ni dela so nestoruvawe (omisivni krivi~ni dela, delicta
ommissionis) se izvr{uvaat so volevo propu{tawe na telesno
dvi`ewe. Tie im se protivni na normite koi nalo`uvaat (nareduvaat)
opredeleno povedenie (imperativni normi) - liceto se kaznuva zatoa
{to nestorilo ne{to {to bilo dol`no da go stori. 128 Kaj ovie dela, vo
prv red e va`no da ne e prezemeno opredeleno telesno dvi`ewe za koi
postoi opredelena obvrska (dol`nost) da bid prezemeno, no i mo`nost
da bide prezemeno. Taka, na primer, profesionalniot spasitel e
dol`en da ne se udavi nekoj od kapa~ite. No, dokolku toj spasuva eden
nepliva~, ne mo`e da odgovara za propu{taweto da spasi drug
nepliva~ {to ednovremeno se davi vo bazenot.
Ovie krivi~ni dela natamu se delat vo dve grupi: 1 0 na pravi
krivi~ni dela so nestoruvawe i, 2 0 nepravi krivi~ni dela so nestoruvawe.
1 0 Pravi krivi~ni dela so nestoruvawe se onie krivi~ni dela
{to mo`at da bidat izvr{eni samo so nestoruvawe, t.e. so neizvr{uvawe
na opredelena obvrska ili dol`nost. So niv se ikriminira
128
"Krivi~noto delo mo`e da bide izvr{eno so nestoruvawe samo koga
storitelot go propu{til storuvaweto {to bil pravno dol`en da go izvr{i, a
propu{taweto ima ednakvo zna~ewe kako predizvikuvaweto na posledicata
na deloto so storuvawe" ~l. 29. st. 2 KZ.
130