Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

duva osloboduvawe od kaznata; {to ovozmo`uva izrekuvawe poblag vid
kazna ili pomal iznos na kaznata; {to ne predviduva zgolemuvawe ili
poostruvawe na kaznata poradi povrat; {to za konkretniot slu~aj dava
mo`nost za ubla`uvawe na kaznata; spored koj mo`e da se izre~e
alternativna merka, kako i onoj spored koj ne mo`e da se izre~e
sporedna kazna.
Primenata na poblagiot zakon ne doa|a predvid po pravosilnosta
na presudata za konkretniot slu~aj, osven ako po negovoto
donesuvawe e vo tek postapka vo koja se re{ava po `alba na prvostepena
presuda. Poinaku ka`ano, ako po donesuvaweto na prvostepenata
presuda bide donesen nov zakon {to e poblag za storitelot, po povod
`albata mora da se obezbedi negovata primena. 66
Vo slu~aj pak koga vo noviot zakon e izvr{ena dekriminalizacija
na nekoe krivi~no delo (so noviot zakon se ukinuva ve}e presudeno
delo kako krivi~no delo), dekriminalizacijata nema vlijanie vo
odnos na ve}e presudenite dela, osven ako vo preodnite i zavr{nite
odredbi na noviot zakon ne e predvidena revizija, odnosno ukinivawe
ili ubla`uvawe na kaznata izre~ena so pravosilnata presuda za takvite
dela. Dokolku noviot zakon ne sodr`i takva odredba, soobrazuvaweto
na pravosilnite presudi so noviot poblag zakon, po pravilo se
vr{i so primena na institutite amnestija ili pomiluvawe. 67 Isklu-
~ok od ova pravilo postoi ako vrz osnova na usvoen vonreden praven
lek podnesen protiv pravosilnata presuda, do{lo do obnovuvawe na
postapkata. Toga{, vo obnovenata postapka }e se primeni noviot zakon
koj vo me|uvreme vlegol vo sila i e poblag za storitelot.
II. PROSTORNO VA@EWE NA KRIVI^NIOT ZAKONIK
1. Krivi~nite zakoni na edna dr`ava po pravilo va`at na teritorijata
na dr`avata vo koja se doneseni. Me|utoa, poradi uspe{noto
suzbivawe na kriminalitetot koj ima me|unarodni razmeri, vo opredeleni
slu~ai tie imaat dejstvo i nadvor od teritorijata na koja se doneseni.
Poradi toa se pojavuva potreba od {to poprecizno opredeluvawe
na prostorot na edna i ostanatite dr`avi na koj se protega va`nosta
na ovie zakoni so cel da se izbegne kakov i da e sudir na ovoj
plan. Pritoa, so ogled deka do denes ne e donesen me|unaroden krivi-
~en akt, sekoja dr`ava samata go opredeluva prostornoto va`ewe na
krivi~nite zakoni po~ituvaj}i opredeleni na~ela na me|unarodnoto
pravo.
2. Teritorija na Republika Makedonija. Spored ~l. 122 st. 2 KZ,
66
Ba~i}, F. op. cit. str. 118-119.
67
"Vo takov slu~aj mo`e eventualno da dojde do amnestija ili pomiluvawe,
me|utoa samata izmena na zakonot, vo princip, ne ja tangira pravosilnosta
na presudata." Zlatari}, B. Krivi~no pravo, str. 105.
80