Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

vo ako so zakonot e opredeleno kako posebno krivi~no delo.
2 0 I za pridonesot vo izvr{uvaweto na krivi~noto delo se bara
umisla. Umislata na pomaga~ot se sostoi vo svest i sakawe (direktna
umisla), odnosno soglasuvawe (eventualna umisla) da se pridonese vo
izvr{uvaweto na tu|o krivi~no delo. I ovde, sli~no na umislata na
izvr{itelot na krivi~noto delo (na pomaga~ot), umislata na pomaga-
~ot treba da sodr`i svest za site stvarni okolnosti od bitieto na krivi~noto
delo za koe se vr{i pomagaweto, me|utoa ne se bara nivna podrobna
konkretizacija, kakva {to se bara kaj izvr{itelot.
Vo pogled na vinata na izvr{itelot na krivi~noto delo se bara
umisla, no dovolna e i nebre`nost, {to zna~i deka pomaga~ot mo`e so
umisla da pridonese za izvr{uvawe na krivi~no delo koe izvr{itelot
go vr{i od nebre`nost. Izvr{itelot na krivi~noto delo ne mora da
go poznava pomaga~ot, nitu e potrebno da znae za negovata dejnost na
pomagawe.
2. Vidovi na pomagawe. Spored na~inot, pomagaweto mo`e da
bide: fizi~ko (materijalno) i psihi~ko. 1 0 Fizi~koto pomagawe se
sostoi vo otstranuvawe na pre~kite za izvr{uvawe na krivi~noto
delo, stavawe na raspolagawe sredstva za izvr{uvawe na krivi~noto
delo, ~uvawe stra`a, nadgleduvawe na objektot nad koj }e se izvr{i
krivi~noto delo, izviduvawe na mestoto na izvr{uvawe na deloto,
pru`awe smestuvawe na storitelot pred izvr{uvaweto na krivi~noto
delo, prevezuvawe na storitelot do mestoto na izvr{uvaweto na deloto
i sl.). 2 0 Psihi~koto pomagawe se sostoi vo davawe soveti ili upatstva
na koj na~in da se izvr{i krivi~noto delo ili vo odnapred vetena
pomo{ zaradi prikrivawe na krivi~noto delo, na storitelot, na
sredstvata so koi krivi~noto delo e izvr{eno ili predmetite pribaveni
so krivi~noto delo. Dokolku psihi~koto pomagawe e izvr{eno
pred izvr{uvawe na krivi~noto delo, potrebno e da se utvrdi dali vo
toa vreme kaj izvr{itelot ve}e bila sozdadena odluka za izvr{uvawe
na krivi~noto delo. Ako odlukata sî u{te ne bila sozdadena, psihi-
~koto pomagawe mo`e da ima karakter na pottiknuvawe.
Spored vremeto, pomagaweto mo`e da bide: 1 0 prethodno, ako se
vr{i pred zapo~nuvaweto na dejstvieto na izvr{uvaweto (na primer,
ako pomaga~ot napravi nekakov duplikat od klu~ za izvr{itelot), ili
2 0 istovremeno, ako se vr{i vo isto vreme so dejstvieto na izvr{uvaweto
(na primer, ako povika i primi na gosti nekoe lice, a za toa
vreme izvr{itelot mu go krade avtomobilot). Ottuka, proizleguva
deka pomagaweto mo`e da postoi pred i za vreme na izvr{uvaweto na
krivi~noto delo, no ne i po deloto. Isklu~itelno pomagaweto mo`e
da postoi i po prezemenoto dejstvie na izvr{uvaweto, me|utoa pred da
nastapila posledicata na deloto. Toa e tn. me|upomo{. Vo ostanatite
slu~ai na pridones po izvr{uvaweto na deloto, na primer, pomagawe
na storitelot da ne bide otkrien ili prikrivawe na korista pribavena
so krivi~noto delo, ne se raboti za pomagawe, tuku za samostojno
315