Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

308
2. POTTIKNUVAWE
1. Poim i uslovi. Pottiknuvaweto pretstavuva umisleno naveduvawe
na nekoe lice kon izvr{uvawe na edno odredeno krivi~no delo.
Toa se pojavuva kako predizvikuvawe odluka na storitelot (izvr{itelot)
da go prezeme dejstvieto na izvr{uvaweto i da ja ostvari posledicata
na krivi~noto delo. ("Toj {to drug so umisla }e go pottikne da
stori krivi~no delo }e se kazni kako da go storil samiot, ~l. 23 st. 1
KZ). Ottuka, proizleguva deka pottiknuva~ e liceto koe kaj izvr{itelot
na deloto ja sozdava ili ja zacvrstuva odlukata za izvr{uvawe na
deloto. Pottiknuva~ot ne u~estvuva vo izvr{uvaweto na dejstvieto na
krivi~noto delo, tuku samo pridonesuva za negovoto realizirawe.
Za postoewe na pottiknuvaweto e potrebno: 1 0 da postoi naveduvawe
na nekoe lice za izvr{uvawe na odredeno krivi~no delo i 2 0
takvoto naveduvawe da e izvr{eno so umisla.
1 0 Naveduvawe. Pod naveduvawe se podrazbira dejnost na pottiknuva~ot
naso~ena kon predizvikuvawe na odluka kaj pottiknatiot da
izvr{i edno odredeno delo. Spored toa, nu`no e naveduvaweto da e naso~eno
kon sozdavawe ili zacvrstuvawe na odlukata kaj nekoe drugo
lice za izvr{uvawe na odredeno krivi~no delo. Ottamu, nema da postoi
pottiknuvawe ako liceto koe se naveduva ve}e imalo doneseno
odluka da go izvr{i krivi~noto delo. Vo toj slu~aj naveduvaweto
mo`e da se pojavi kako neuspe{no pottiknuvawe, ili eventualno kako
psihi~ko pomagawe. Me|utoa, ako pottiknatoto lice se dvoumelo (se
kolebalo) vo pogled na izvr{uvaweto na krivi~noto delo, {to }e re~e
ako kaj nego postoela odluka za izvr{uvaweto na nekoe delo no, taa ne
bila cvrsta, a so pottiknuvaweto negovata odluka se zacvrstena, i
toga{ postoi pottiknuvawe.
Zakonot ne sodr`i odredbi koi se odnesuvaat na dejnostite koi
mo`at da smetaat za naveduvawe. Ottamu, se zeme deka pottiknuvaweto
mo`e da se izvr{i so najrazli~ni dejnosti, kako na primer: so davawe
podaroci ili so vetuvawe na odredana korist, so sovetuvawe, so obi-
~no nagovarawe, so molba, so oblo`uvawe, so upotreba na sila, zakana
ili izmama, so iskoristuvawe (zoupotreba) na polo`bata ili poseben
odnos sprema pottiknatiot, so doveduvawe vo zabluda ili odr`uvawe
vo zabluda, itn. Vo teorijata se smeta deka ponekoga{ i prividnoto
odvra}awe od storuvawe mo`e da se pojavi kako naveduvawe kon
storuvawe.
Pottiknuvaweto mo`e da se vr{i na razli~ni na~ini: usmeno,
pismeno kako i so gestovi i mimika (konkludentni dejstvija). Pritoa,
najgolemiot broj avtori smetaat deka pottiknuvaweto mo`e da se izvr-
{i samo so storuvawe, za{to naveduvaweto se sostoi vo aktivno dejstvie.
Ako naveduvaweto e direktno naso~eno od strana na pottiknuva~ot
kon pottiknatiot, toga{ postoi neposredno pottiknuvawe. Me-