Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

3. ZABRANA NA VR[EWE PROFESIJA DEJNOST ILI DOL@NOST
1. Poim. Kaznata se sostoi vo zabrana na vr{ewe na opredelena
profesija (na primer: advokat, novinar, lekar, nastavnik i sl.), vo zabrana
na vr{ewe samostojna dejnost (zanaet~iska, ugostitelska, trgovska)
i vo zabrana na vr{ewe nekoja dol`nost koja na koj bilo na~in e
vrzana so samostojno raspolagawe, koristewe, upravuvawe, rakuvawe so
imot ili za ~uvawe na toj imot (smetkovoditel, blagajnik, magacioner
i sl.). Sudot mo`e da ja izre~e ako storitelot ja zloupotrebil svojata
profesija, dejnost ili dol`nosta za izvr{uvawe na krivi~no delo i
ako vrz osnova na prirodata na izvr{enoto delo i okolnostite pod koi
e storeno mo`e da se o~ekuva deka takvata dejnost }e ja zloupotrebi za
povtorno vr{ewe krivi~no delo(~l. 38-b st. 1 KZ). Zabranata se
sostoi vo vr{ewe opredelena profesija ili dejnost, na dol`nosti ili
raboti svrzani so raspolagawe, koristewe, upravuvawe i rakuvawe so
imot ili za ~uvawe na toj imot.
2. Uslovi za izrekuvawe. Ovaa kazna, kako i zabranata na upravuvawe
so motorno vozilo i proteruvaweto na stranec od zamjata,
mo`e da se izre~e samo kako sporedna kazna. Site ovie kazni se izrekuvaat
koga na storitelot kako glavna mu e izre~ena kazna li{uvawe od
sloboda ili pari~na kazna pod uslovite opredeleni so op{tite zakonski
odredbi. So zakon mo`e da se propi{e i zadol`itelno izrekuvawe
na sporedna kazna (~l. 33 st. 5 KZ).
Kaznata zabrana za vr{ewe profesija, dejnost ili dol`nost,
kako sporedna kazna, mo`e da se izre~e zaedno so kaznata li{uvawe od
sloboda i so uslovna osuda ili so uslovna osuda so koja e utvrdena kazna
li{uvawe od sloboda (~l. 33 st. 6 KZ).
Kaznata zabrana za vr{ewe profesija, dejnost ili dol`nost sudot
mo`e da ja izre~e vo dva slu~ai: 1 0 ako storitelot zloupotrebil
svojata profesija, dejnost ili dol`nosta zaradi izvr{uvawe na krivi~no
delo i, 2 0 ako vrz osnova na prirodata na izvr{enoto delo i okolnostite
pod koi e storeno mo`e da se o~ekuva deka takvata dejnost }e
ja zloupotrebi za povtorno vr{ewe krivi~no delo.
Zabranata za vr{ewe profesija, dejnost ili dol`nost e so
prisilna naplata. Vo odnos na takvite osudenici supletorniot zatvor pretstavuva
skapoceno sredstvo na obezbeduvawe na izvr{uvaweto na pari~nata
kazna. Pritoa, po pravilo, dovolna e zakanata so supletoren zatvor, taka {to
do negovoto izvr{uvawe doa|a po pravilo retko... Se ~ini de lege lata poprifatlivo
e da se obezbedi takvo izvr{uvawe na pari~nata kazna koe supletorniot
zatvor }e go svede na ultima ratio. Zatoa treba vnimatelno da se odobruvaat
olesnuvawa vo pla}aweto na pari~nata kazna i da mu se posveti pogolemo
vnimanie na prisilnata naplata na pari~nata kazna. De lege lata treba da se
razgledaat i mo`nostite za voveduvawe na alternativite na supletorniot
zatvor. Novoselac, P. op. cit. str. 278.
383