Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

knot vrz opredelen konkreten slu~aj. Vo osnova sekoja sudska presuda
zasnovana vrz opredelen zakonski propis, pretstavuva sudsko tolkuvawe
na toj propis. Toa e sudsko tolkuvawe vo po{iroka smisla. Vo potesna
smisla sudsko tolkuvawe e ona {to go dava Vrhovniot sud vo
forma na na~elni stavovi i na~elni pravni mislewa. So niv se objasnuvaat
opredelni sporni pra{awa koi se javuvaat vo praktikata, se
davaat nasoki za natamo{na rabota na sudovite i se obezbeduva edinstvena
primena na zakonot.
Soglasno navedenoto sekoj sud mo`e da vr{i tolkuvawe vrz
konkretniot slu~aj za koj odlu~uva, me|utoa takvoto tolkuvawe ne gi
obvrzuva drugite sudovi duri ni toga{ koga poteknuva od Vrhovniot
sud, za{to poniskite sudovi mo`at da zazemat sosema sprotivno stojali{te
po pra{aweto na koe se odnesuva sudskoto tolkuvawe.
3. Doktrinarno (nau~no) tolkuvawe se vr{i od strana na oddelni
nau~ni rabotnici. Toa ne e zadol`itelno me|utoa, vo nekoi slu-
~ai, isto kako i tolkuvaweto {to go vr{i Vrhovniot sud, so silata na
svojata argumentiranost i uverlivost mo`e da vr{i opredeleno vlijanie
vrz praktikata.
2. TOLKUVAWE SPORED OBEMOT
Upotrebenite izrazi i poimi so koi se izrazuvaat odredbite vo
krivi~niot zakonik mo`at da imaat opredeleno redovno, jasno i precizno
zna~ewe (koga utvrdenata smisla na zakonot se poklopuva so voljata
na zakonodavecot), no ponekoga{ nivnoto zna~ewe mo`e da bide
i po{iroko ili potesno. Ottamu, se pravi razlika na redovno i vonredno
tolkuvawe, a vo ramkite na vtoroto i na ekstenzivno (po{iroko)
i restriktivno (potesno) tolkuvawe.
Ekstenzivno tolkuvawe zna~i pro{iruvawe na zna~eweto na
eden izraz ili poim (koga na potesnoto zna~ewe na propisot mu se dava
po{iroko zna~ewe). Do nego se doa|a koga, posle gramati~ko tolkuvawe,
od propisot {to se tolkuva proizleguva pomalku od ona {to zakonodavecot
sakal da go ka`e (minus dixist quam voluit).
Primer na vakvo tolkuvawe kaj krivi~noto delo kra`ba pretstavuva
pro{iruvaweto na poimot podvi`en predmet i vrz telefonski
impulsi, elektri~nata ili toplinskata energija.
Restiktivno tolkuvawe zna~i stesnuvawe na zna~eweto na eden
izraz ili poim (koga na po{irokoto zna~ewe na propisot mu se dava
potesno zna~ewe). Do nego se doa|a koga, posle gramati~ko tolkuvawe,
od propisot {to se tolkuva proizleguva pove}e od ona {to zakonodavecot
sakal da go ka`e (plus dixist quam voluit).
72