Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

G l a v a IV
ALTERNATIVNI MERKI
I. POIM I SU[TINA NA ALTERNATIVNITE MERKI
1. Alternativnite merki kako {to imavme prilika da vidime,
nastanaa vo ramkite na kaznata, kako merki za nivna zamena toga{ koga
nivnoto izvr{uvawe ne e nu`no za za{tita na op{etstvoto. Celta na
nivnoto voveduvawe e ograni~uvawe na retributivnoto dejstvo na
kaznite i razvivawe na individualizacijata na krivi~nite sankcii.
So tek na vreme, kako zamena za kratkite kazni li{uvawe od sloboda i
sprema slu~ani prestapnici, alternativnite merki stanaa samostojni,
redovni i neophodni merki na op{etstvena reakcija. Zaedni~ka karakteristika
na ovie sankcii e i toa {to vo sebe sodr`at predupreduvawe.
Taka, na primer, so sudskata opomena na storitelot na deloto mu
se upatuva prekor za izvr{enoto delo i se predupreduva deka dokolku
povtorno izvr{i krivi~no delo }e bide primeneta kaznata za toa novo
delo, a so ulovnata osuda se predupreduva na prisutnosta na kaznata
koja mo`e da bide primeneta ne samo na novoto delo, tuku i za porano
izvr{enoto delo.
2. Govorej}i za vidovite i celite na krivi~nite sankcii go
vidovneme i toa deka alternativnite merki vo na{eto krivi~no zakonodavstvo
se vospostaveni kako posebni samostojni krivi~ni sankcii
koi i pokraj toa {to celosno ne se li{eni od represivni primesi vo
su{tina se zamisleni kako preventivni merki. Nivnoto nastanuvawe
se dol`i na kriminalnopoliti~koto soznanie deka vo borbata protiv
kriminalitetot, pokraj kaznata i namesto kaznata, treba da se prifatat
i drugi krivi~ni sankcii {to vo najgolema mera }e bidat li{eni
od retributivnite elementi i negativnite posledici {to tie gi ostavaat
vrz osudenite lica, osobeno toga{ koga se raboti za isklu~itelno
kratki kazni li{uvawe od sloboda. Toa se krivi~ni sankcii koncipirani
vrz edinstvena platoforma da ja zamenat kaznata, toga{ koga so
ogled na okolnostite na deloto i li~nite obele`ja na storitelot,
mo`e da se o~ekuva deka tretmanot na storitelot nadvor od zatvorot e
dovolen za negovo popravawe i za za{tita na op{testvoto od kriminalitetot.
Nivnata cel e sprema krivi~no odgovorni storiteli da ne se
primenuva kazna koga za toa postojat opredeleni uslovi {to uka`uvaat
deka tie, vsu{nost, vo idnina }e se vozdr`uvaat od vr{ewe krivi~ni
dela. Ottamu, {to vo osnova se merki na predupreduvawe, ~inam za
site niv voop{to ne pre~i i upotrebata na starite nazivi: opome-
469