Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

4 0 zapostavuvawe na zakonot, na op{testvenite barawa, pravila, naredbi
i disciplina. Seto toa izrazuva odreden stav na storitelot koj e
protiven na dol`nostite i ottamu zaslu`uva prekor. Storitelot bil
dol`en da bide pretpazliv i vnimatelen, me|utoa postapil nebre`no i
lekomisleno. Vo ova le`i opravduvaweto za kaznuvawe za nebre`nost.
318
Nasproti vakviot stav vo naukata na krivi~noto pravo postoele
i sî u{te postojat mislewa deka kaj nebre`nosta nema mesto za kaznuvawe,
ottamu {to kaj storitelot nepostoi nitu pretstava, ni odobruvawe
na ostvarenata {tetna posledica. Sovremeniot tehni~ko tehnolo{ki
razvoj, me|utoa, celosno gi demantiraat vakvite razmisluvawa
i upatuva na sosema sprotiven zaklu~ok. Denes koga stanuva zbor
za izvonrednen napredok vo site oblasti na ~ovekoviot `ivot vo koj,
bez soodvetno aktivirawe na ~ovekovite vnatre{ni sili koi zna~at
povnimatelen odnos i pretpazlivost, ~esto ne mo`at uspe{no da se
sledat sovremenite barawa, a kamoli da se sovladaat i na toj na~in da
se izbegnuvat raznovidnite i osobeno te{ki posledici. Vo uslovi na
takov sestran razvoj, svedoci sme na redovni pojavi koi nedozvoluvaat
da se otstapi od kaznuvaweto za nebre`nite krivi~ni dela. Stanuva
zbor za sekojdnevni situacii kako, na primer, urivaweto na stambeni
objekti ili na tribini na sportski stadioni, po`ari nastanati vo
u~ili{ta, stokovni ku}i ili {umski po`ari predizvikani od nebre-
`no isfrleni a neizgasnati dogor~iwa (pikavci) od cigari, truewa so
rasipana "brza hrana," te{ki soobra}ajni, `elezni~ki i avionski nesre}i,
raznovidni havarii poradi neispravno odr`uvawe na industriski
i nuklearni pogoni i sl.
3. Odgovornost za nebre`nost. Za nebre`ni krivi~ni dela se
odgovara isklu~itelno i toa samo toga{ koga zakonot toa posebno go
odreduva (~l. 11 st. 2 KZ). 319 Nebre`nosta e polesen oblik na vina od
umislata. Ottamu, za nebre`no izvr{uvawe na krivi~no delo vo krivi~niot
zakonik sekoga{ e propi{ana poblaga kazna odo{to za istoto
delo storeno so umisla.
Za nebre`nost se odgovara bez ogled dali deloto e storeno so
svesna ili nesvesna nebre`nost, iako vo na~elo se smeta deka svesnata
nebre`nost e pote`ok oblik od nesvesnata nebre`nost. Toa sepak, ne
zna~i deka svesnata nebre`nost sekoga{ e pote`ok oblik od nesvesnata
nebre`nost. Ottuka i razlikuvaweto me|u ovie dva oblici na nebre`nost
mo`e da bide od zna~ewe samo kaj odmeruvaweto na kaznata.
4. Slu~aj (casus). Koga nekoe lice so storuvawe ili nestoruvawe
predizvika {tetna posledica, no pritoa kaj nego ne postoela umisla
nitu nebre`nost, postoi nebre`en slu~aj (casus fortuitus). Kaj slu~ajot
318
Taka: Tahovi}, J. op. cit. str. 179.
319
Taka na primer: ~l. 126, 128 st. 4, 131 st. 4, 205 st. 4, 207 st. 3, 211 st.
2, 212 st. 2, 213 st. 2 KZ itn.
261