Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

dostig na opredeleni celi i planovi. Za niv isto taka se veli deka vo
svoeto odnesuvawe so okolinata ~esto se razdrazlivi i pre~uvstvitelni
na navredi i deka ottamu mo`at da bidat opasni za okolinata. Od
druga strana, nekoi prihopati se tromi, nesamostojni i sugestibilni
taka {to pod tu|o vlijanie ~esto zapa|aat vo kriminal. 285
Psihopatite se izvr{iteli na relativno golem broj krivi~ni
dela, ~esto vr{at nasilni~ki zlostorstva, {ansite za uspeh vo nivnoto
lekuvawe se nezna~itelni kako, vpro~em, i nivnite {ansi za prevospituvawe
i promeni vo povedenieto. Tie pretstavuvaat tovar za ustanovite
vo koi se nao|aat, ~esto zapa|aat vo povrat itn.
Ovde nafrlivme samo nekoi od brojnite osobenosti na psihopatite,
286 koi, so ogled na nivniot negativen predznak, mo`at da imaat
kriminalno zna~ewe. Me|utoa, kako {to vo psihijatriskata teorija i
praktika ne postoi op{toprifatena klasifikacija na psihopatite,
taka i vo krivi~nopravnata i kriminolo{kata teorija nemo`e da se
zboruva za nekoja "kriminalna tipologija," iako nekoi psihopatski
grupi poka`uvaat pogolema tendencija kon kriminalno povedenie.
Krivi~nopravnoto zna~ewe na psihopatiite vo prv red e vrzano
so sudskopsihijatriskoto ve{ta~ewe na presmetlivosta na licata {to
bile vo takva sostojba. Vo taa smisla sekoj slu~aj bara posebna analiza
{to ne trpi generzalizcii od tipot na onie so koi se tvrdi deka site
psihopati se namaleno ili bitno namaleno presmetlivi storiteli na
krivi~ni dela. 287 Od druga strana, kriminolo{koto zna~ewe na psihopatiite
e povrzano so otkrivaweto na nivnoto etiolo{koto dejstvo vo
pojavuvaweto na oddelni oblici na kriminalno odnesuvawe, a penolo{koto
zna~ewe e vo vrska so te{kotiite {to se javuvaat pri sproveduvaweto
na tretmanot na ovie lica vo penitencijarniet ustanovi. 288
2 0 Hroni~en alkoholizam, morfinizam i drugi sli~ni sostojbi.
Zloupotrebite na alkohol i drugi drogi se od kriminogeno zna~ewe,
vo prv red poradi akutnata sostojba na alkoholiziranosta i drugite
285
Vo literaturata se naveduvaat i niza drugi osobini na psihopatite.
Za nekoi od niv vidi: Milutinovi}, M. op. cit. str. 428.
286
Vidi: [eparovi}, Z. Kriminologija i socijalna patologija, Pravni fakultet,
Zagreb, 1981, str. 266
287
Vo krivi~noto pravo se smetaat za presmetlivi i krivi~no odgovorni.
Denes sepak, preovladuva misleweto deka psihopatite se smaleno presmetlivi,
a vo slu~aj na te{ki psihopatii deka se raboti za bitno smalena presmetlivost.
Vo kombinacija so drugi devijacii (na primer, so alkoholizam),
psihopatite mo`at da bidat i celosno nepresmetlivi. [eparovi}, Z. op. cit. str.
266. Pove}e za ovoj problem: Kapama|ija, B. op. cit. str. 97.
288
Povedenieto na psihopatite te{ko se korigira pod vlijanie na vospitni
merki i kazni. Vo taa smisla H. M. Klekli veli: "Se ~ini deka kaznuvaweto
na psihopatite ima isto tolku efekt kolku {to e mo`no imbicilot da
nau~i matematika. Navedeno spored Kapama|ija, op. cit. str, 93.
235