Zoran Sulejmanov - Krivicno pravo (p.770)

1 0 Upatuvawe vo vospitna ustanova. Upatuvawe vo vospitna
ustanova e zavodska merka koja im se izrekuva na maloletnite delinkventi
trgnuvaj}i od pretpostavkata deka nivniot natamo{en razvoj
ne mo`e da se obezbedi so nivno ostavawe na sloboda. Imeno, sudot }e
ja izre~e ovaa merka toga{ koga smeta deka sprema maloletnicite treba
da se obezbedi postojan nadzor od strana na stru~ni lica (so {kolska
i stru~na sprema na vospituva~i) zaradi vospituvawe, prevospituvawe
i nivno celosno izdvojuvawe od dotoga{nata sredina. Se raboti,
vsu{nost, za malolentici koi ne se sosema vospitno zapu{teni
taka {to mo`e da se upatat vo vospitna ustanova kade {to se smestuvaat
i decata {to ne se delinkventi. 594 Takva vospitna ustanova kaj nas
e Zavodot za zgri`uvawe, vospituvawe i obrazovanie na deca i mladinci
"Ranka Milanovi}" vo Skopje. Kako ustanova za socijalna za{tita
taa e od otvoren vid i soglasno aktot na nejzinoto formirawe i Zakonot
za socijalna za{tita edinstvena e vo na{ata Republika. Vo nea maloletncite
ostanuvaat najmalku {est meseci, a najmnogu tri godini.
Sudot ne go opredeluva traeweto na merkata pri nejzinoto izrekuvawe,
tuku za toa dopolnitelno odlu~uva vo zavisnost od postignatite
rezultati vo ostvaruvaweto na vospitno-prevospitniot proces.
Vo ovaa ustanova maloletnite delinkventi gi imaat istite prava
i dol`nosti kako i drugite maloletnici koi se smesteni vo nea.
Edinstvenata razlika e vo toa {to so ogled na izre~enata merka vo pogled
na vospituvaweto na ovie lica im se posvetuva posebno vnimanie
i zasilen nadzor {to ne treba da bide zabele`an od ostanatite maloletnici.
Ottamu, so okolnosta deka sprema maloletnite lica e izre-
~ena vospitna merka od zavodski vid, se zapoznavaat samo rakovoditelot
na ustnovata i vospituva~ot komu mu e dovereno nejzinoto izvr-
{uvawe.
2 0 Upatuvawe vo vospitno-popraven dom. Merka upatuvawe vo
vospitno-popraven dom im se izrekuva na vospitno zapu{teni maloletni
delinkventi sprema koi e potrebno da se prezemat potrajni i
zasileni merki na vospituvawe i prevospituvawe i nivno celosno
oddeluvawe od dotoga{nata sredina. Pri odlu~uvaweto dali }e se
izre~e ovaa merka sudot posebno ja zema predvid te`inata i prirodata
na storenoto delo i okolnosta dali sprema maloletnikot porano bile
izrekuvani vospitni merki ili kazna maloletni~ki zatvor. Vo vospitno-popravniot
dom maloletnikot ostanuva najmalku edna, a na-
594
Vo zavodot "Ranka Milanovi}" pokraj kategorijata maloletni storiteli
na krivi~ni dela za koi sudot donel pravosilno re{enie so izre~ena
vospitna merka upatuvawe vo vospitna ustanova se zgri`uvaat u{te dve kategorii
na maloletnici. Toa se maloletnici {to ovde se upatuvaat od strana
na centrite za socijalni raboti koi imaat potreba od socijalna gri`a kako i
vospitno zapu{tenite krivi~no neodgovorni maloletni storiteli na krivi~ni
dela na vozrast do 14 godini.
532